Thời luận 10:13, 16/05/2015 GMT+7

Luật này gồm 10 chương, 133 điều với những quy định về kết hôn; quan hệ giữa vợ và chồng; chấm dứt hôn nhân; quan hệ giữa cha, mẹ và con; quan hệ giữa các thành viên khác của gia đình; cấp dưỡng; quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài... So với Luật hôn nhân và gia đình năm 2000, Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 có những điểm mới nổi bật như sau:

Thứ nhất, luật mới đã nâng độ tuổi kết hôn của nữ thành đủ 18 tuổi (thay vì đủ 17 tuổi trở lên như trước). Như vậy, tuổi kết hôn sẽ là từ đủ 18 tuổi trở lên đối với nữ và từ đủ 20 tuổi trở lên đối với nam. Thứ hai, cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Việc mang thai hộ chỉ được áp dụng khi có đầy đủ các điều kiện về cả người nhờ mang thai hộ và người mang thai hộ. Theo đó, người mang thai hộ phải là người thân thích cùng hàng của bên vợ hoặc bên chồng nhờ mang thai hộ. Thứ ba, luật mới đã bổ sung quy định chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận. Việc thỏa thuận phải được lập bằng văn bản có công chứng hoặc chứng thực trước khi kết hôn. Thỏa thuận này vẫn có thể được thay đổi sau khi kết hôn.

Đặc biệt, trong luật mới đã bổ sung nhiều nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn, trong đó có quy định khi giải quyết ly hôn tòa án phải xem xét đến yếu tố lỗi của mỗi bên khi ly hôn. Cụ thể là tại Điểm d, Khoản 2, Điều 59 có quy định như sau: 2. Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây: d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

Như vậy, với quy định như trên thì từ 1-1-2015, khi ly hôn việc chia tài sản chung có tính đến yếu tố “lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng”. Cụ thể là nếu vợ hay chồng có hành vi ngoại tình, rượu chè, nghiện hút, bạo hành, cờ bạc… hoặc có những hành vi khác làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống chung của vợ chồng và hạnh phúc gia đình thì khi ly hôn được chia tài sản chung ít hơn người kia.

Đây là một trong những quy định hoàn toàn mới trong luật này và ý nghĩa của nó là nhằm góp phần vào việc hạn chế tình trạng ly hôn hiện nay, đồng thời  bảo vệ phía “bị hại” trong quan hệ hôn nhân. Tuy nhiên, luật quy định là vậy nhưng đến nay vẫn chưa có văn bản hướng dẫn thi hành nên việc phân chia tài sản của nhiều vụ ly hôn đã và đang gặp không ít khó khăn, bất cập.

Cụ thể là có nhiều vụ mà lỗi dẫn đến nguyên nhân ly hôn đã được xác định, nhưng phần tài sản mà người có lỗi nhận ít hơn người không có lỗi, nhưng ít bao nhiêu phần trăm trong số tài sản chung? Và cho đến nay, vấn đề này chưa được quy định trong bất cứ văn bản quy phạm pháp luật nào, nên Tòa án đành phải bó tay. Rất mong các cơ quan chức năng sớm có văn bản hướng dẫn thi hành quy định trên, để Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 đi vào cuộc sống.

Đức Trọng