Xã hội 14:21, 10/11/2016 GMT+7

CHẬM ĐI VÀO ĐỜI SỐNG

Chương trình thử nghiệm điều trị cai nghiện bằng methadone bắt đầu ở Hải Phòng và thành phố Hồ Chí Minh năm 2007. Đến năm 2014, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 1008/QĐ-TTg giao chỉ tiêu bệnh nhân được điều trị bằng methadone cho 61 tỉnh, thành phố. Nhưng ở Bình Phước, chỉ mới triển khai được hơn 1 tháng.

Tại hội nghị trực tuyến toàn quốc của Ủy ban quốc gia phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm diễn ra hồi tháng 3 vừa qua, Bình Phước được “xướng tên” là một trong 4 tỉnh cuối cùng của cả nước chưa triển khai chương trình này theo chỉ đạo của Chính phủ. Điều đó đủ nói lên việc chậm đưa giải pháp cai nghiện hiệu quả này vào cuộc sống.

8 người nghiện thuộc địa bàn thị xã Đồng Xoài đang điều trị tự nguyện tại Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh. Họ được cán bộ y tế theo dõi, vừa cho uống thuốc vừa cân đối liều lượng để có chỉ định thích hợp cho mỗi người. Khoảng 1 tháng sẽ vào giai đoạn ổn định. Mỗi sáng, người nghiện sẽ đến trung tâm uống thuốc theo khung giờ nhất định. Giám đốc Bùi Văn Linh chia sẻ: “Methadone không gây phấn khích, ảo giác mạnh như các loại ma túy khác nên sau khi uống, nguời nghiện vừa thỏa mãn được cơn thèm thuốc vừa lao động bình thường, dần ổn định cuộc sống, hạn chế sa vào các tệ nạn xã hội và vi phạm pháp luật...

TÍN HIỆU VUI

Năm 2015, 1.298 người nghiện ma túy trên địa bàn tỉnh có hồ sơ quản lý. Vì vậy, việc xây dựng và mở rộng các mô hình cai nghiện bằng methadone trên toàn tỉnh là rất cần thiết. “Bây giờ cần nhất là đẩy mạnh tuyên truyền giúp người nghiện hiểu được lợi ích của việc sử dụng methadone để tới đây điều trị cũng như vận động và đưa “bạn nghiện” đến đăng ký điều trị” - Giám đốc Bùi Văn Linh nói.

Anh T.T.H đang điều trị tại Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh cho biết: “Trước đây, nếu không có ma túy, người mệt mỏi, vật vã rất khổ sở nhưng sau 1 tháng uống methadone, tôi không còn cảm giác thèm ma túy nữa, lại ăn được, ngủ được và vui nhất là có thể phụ vợ con làm việc”.

Cùng hoàn cảnh như anh H, anh L.V.K cũng được gia đình vận động đến điều trị từ những ngày đầu trung tâm mới triển khai chương trình. Anh K nói: “Tôi lỡ dính vào ma túy rồi đều biết dù muốn cũng chẳng thể tự cai nghiện được. Khi lên cơn thèm thuốc thì không làm chủ được bản thân, sẵn sàng làm mọi chuyện để có thuốc sử dụng. Được điều trị bằng methadone cơn nghiện không còn gây vật vã như trước, tôi tin dần dần sẽ cai được”.

Thạc sĩ, bác sĩ Bùi Văn Linh cho rằng, phương pháp điều trị bằng methadone còn mang lại lợi ích rất lớn về kinh tế cho người nghiện vì chi phí rẻ. Ông phân tích, hiện người nghiện được điều trị miễn phí nhưng nếu mất tiền thì mỗi ngày uống methadone chỉ hết khoảng 10 ngàn đồng và uống 1 lần có tác dụng suốt 24 tiếng đồng hồ. Trong khi đó, nếu dùng ma túy thì người nghiện phải bỏ ra vài trăm ngàn, thậm chí cả triệu đồng/ngày; phải hút hoặc chích 3-5 lần/ngày khiến người nghiện cứ triền miên trong vòng luẩn quẩn hết tiêm, hút lại “phê” thuốc và hết thuốc lại thèm và hút, chích nên không có thời gian làm việc hoặc suy nghĩ đến vấn đề khác. Việc điều trị bằng methadone giảm gánh nặng cho gia đình, xã hội khi thuốc không kích thích gây ảo giác mạnh khiến người nghiện dễ phạm tội, vi phạm pháp luật, góp phần hạn chế lây nhiễm HIV/AIDS, các bệnh lây truyền qua đường máu. Nếu quyết tâm thì sau khoảng 2 năm dùng methadone, người nghiện có thể cai được.

QUÁ NHIỀU KHÓ KHĂN

Tuy nhiên, việc điều trị cho người nghiện bằng methadone trên địa bàn tỉnh vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Do Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh thiếu kinh phí và nhân sự nên việc tuyên truyền, mở rộng cơ sở tuyến huyện, thị xã để nhiều người cùng biết và tìm đến điều trị còn rất hạn chế. Bệnh nhân vùng sâu, xa càng không có điều kiện tham gia chương trình hoặc đến trung tâm điều trị thường xuyên. Trong khi đó, điều kiện bắt buộc là bệnh nhân phải đến uống thuốc hằng ngày, kể cả thứ bảy, chủ nhật và các ngày lễ, tết.

Trong khi chương trình điều trị cai nghiện bằng methadone của tỉnh vẫn còn rất mờ nhạt thì việc thiếu kinh phí lại đang là trở ngại không nhỏ. “Hiện nay, trung tâm không có tiền để hoạt động, trả lương nhân viên, đến tiền trả cho nhân viên bảo vệ còn không có. Cấp trên không cấp kinh phí thì có thể trung tâm chỉ cầm cự được hết năm nay. Hiện để duy trì hoạt động, đội ngũ nhân viên của trung tâm phải thay nhau trực và kiêm nhiệm công việc mà không được hưởng thêm khoản phụ cấp nào, trong khi họ phải luôn tiếp xúc với các bệnh nhân có khả năng lây nhiễm lao, HIV, viêm gan A, B, C...” - bác sĩ Linh lo ngại.

Nỗi lo khác là trong quá trình điều trị, ngoài nhiệm vụ chuyên môn, cán bộ điều trị cai nghiện còn phải tạo sự gắn bó với bệnh nhân để tư vấn, động viên, hỗ trợ kịp thời, giúp quá trình điều trị được tốt hơn; tránh trường hợp bỏ dở điều trị sẽ tái nghiện... Chính vì thế, muốn công tác điều trị hiệu quả cần phải có cán bộ, nhân viên chuyên trách, được tập huấn chuyên môn bài bản.

Từ những bất cập nêu trên, việc điều trị cai nghiện bằng methadone hiện rất cần sự chỉ đạo sâu sát hơn nữa của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và sự vào cuộc của các cơ quan chức năng để cùng gỡ khó. Song song đó, các cơ sở dạy nghề, ngân hàng... quan tâm hỗ trợ vay vốn, tạo việc làm phù hợp, lâu dài cho bệnh nhân, giúp họ ổn định tư tưởng, chống tái nghiện. Như vậy, chương trình điều trị cai nghiện bằng methadone mới thực sự hiệu quả, bền vững.

Ngọc Tú