Tòa soạn và Bạn đọc 10:00, 22/05/2015 GMT+7

Cấp Đất trên... giấy

Dự án tái định cư thủy lợi Phước Hòa ở Nha Bích có 2 khu (khu 80 ha tại ấp 6 và khu 10 ha tại ấp 1). Trong đó, khu 10 ha chỉ cách quốc lộ 14 hơn 1km, địa hình bằng phẳng, giáp đường nhựa nên thuận tiện cho việc sinh sống lâu dài. Khu 80 ha cũng chỉ cách quốc lộ 14 khoảng 5,3km, đường sá đi lại dễ dàng. Cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ sinh hoạt của người dân như đường giao thông, hệ thống điện, nước ở cả hai khu được đầu tư tương đối hoàn chỉnh từ nhiều năm trước. Nhưng đáng tiếc là đến nay, mỗi khu cũng chỉ có duy nhất 1 hộ vào ở. Tìm hiểu chúng tôi được biết, có nhiều nguyên nhân khiến người dân không muốn vào ở như: nhiều gia đình đã có nhà ở ổn định; đất tái định cư quá xa trường học, chợ; không có điện, nước sinh hoạt... Bức xúc nhất là tình trạng các hộ dân nằm trong dự án đã được cấp GCNQSDĐ nhưng chưa bàn giao ngoài thực địa.

Anh Nguyễn Đình Quốc ở ấp 3 được hỗ trợ 15 lô đất tái định cư (mỗi lô 240m2) tại khu 80 ha. Tuy được cấp GCNQSDĐ từ tháng 8-2014 nhưng do Ban quản lý dự án ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn (Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn) chưa bàn giao thực địa nên đến tháng 3-2015, anh Quốc mới đến Phòng Tài nguyên - môi trường huyện Chơn Thành nhận GCNQSDĐ khi có thông báo quá thời hạn nhận sổ. Với 15 lô đất, anh phải nộp phạt quá hạn hơn 22 triệu đồng.

Không chỉ anh Quốc mà rất nhiều hộ dân có đất tái định cư bức xúc về sự việc này. Chị Võ Thị Ngọc Hân ở cùng ấp 3 nói: “Nhà có gần 3 ha cao su bị giải tỏa để thực hiện dự án thủy lợi Phước Hòa nên gia đình tôi được đền bù 6 lô tái định cư nhưng không hề biết đất của mình nằm ở đâu. Mặc dù thông báo nhận GCNQSDĐ đã lâu nhưng đến tháng 3 vừa qua, tôi mới lên nhận và bị phạt hơn 9 triệu đồng vì quá hạn. Vậy khi nào ngành chức năng mới bàn giao đất ngoài thực địa cho dân? Không lẽ người dân chúng tôi cứ phải chịu thiệt thòi mãi?”.

Cơ sở hạ tầng xuống cấp

Thực tế, 2 khu tái định cư ở Nha Bích đều được ban quản lý triển khai các hạng mục xây dựng cơ sở hạ tầng cơ bản để phục vụ người dân khi vào ở. Tuy nhiên, do không có người ở lại quản lý không tốt nên các tuyến đường giao thông đang xuống cấp, hư hỏng. Riêng khu 80 ha, một biến áp bị tháo khỏi cột điện, nằm lăn lóc dưới vườn mì, lõi đồng bên trong đã bị lấy trộm. Hai bồn nước phục vụ sinh hoạt của khu bị gió thổi bay khỏi trụ, nằm lăn lóc dưới đất. Nhà máy nước đã hoàn thành hơn 90% khối lượng công việc phải bỏ không cho đến nay...

Chị Hồ Lệ Nương là chủ hộ duy nhất vào khu tái định cư 80 ha sinh sống. Do trước đây căn nhà tạm của gia đình chị ở chân cầu suối Giôn bị giải tỏa để thực hiện dự án, ban quản lý phải ưu tiên cho gia đình chị được chọn đất dựng nhà ở. Chỉ tay về phía chiếc bồn nước nằm dưới đất, chị Nương nói: “Mùa mưa năm 2014, gió lớn đã cuốn văng bồn nước xuống đất nhưng đến nay vẫn chưa lắp đặt lại. Tôi thấy nhà nước đầu tư các hạng mục nhiều năm nhưng không đưa vào sử dụng gây lãng phí lớn, không biết đến khi người dân vào ở thì còn sử dụng được không?”.

Tại khu 10 ha, nhà văn hóa được xây dựng khá kiên cố, có cổng, tường bao xung quanh nhưng phải bỏ hoang. Hiện cỏ mọc um tùm lên cả hành lang và sân, còn cánh cổng bị phá khóa, cửa kính bị đập vỡ, bung ra. Theo một cán bộ xã Nha Bích cho biết, nhà văn hóa đã từng bị kẻ xấu đến quậy phá một lần, lực lượng xã đội đã đến can thiệp. Thực tế, do khu vực này hàng ngày không có người trông coi, quản lý, lại không được bảo dưỡng thường xuyên nên nhà văn hóa bị hư hỏng nặng.

Ông Thiệu Hồng Tuấn, Phó chủ tịch UBND xã Nha Bích khẳng định: Một số hạng mục ở 2 khu 80 ha và 10 ha đã hư hỏng, xuống cấp hay mất cắp là có. Ngoài những bất cập như người dân đã phản ánh thì một yếu tố nữa cũng ảnh hưởng không nhỏ đến giữ gìn, bảo vệ các hạng mục công trình là do các khu chưa được ban quản lý bàn giao cho xã quản lý.

Sẽ bàn giao đất đợt 2

Theo báo cáo của Ban quản lý các dự án ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn, ban đã bàn giao đất trên bản đồ và thực địa đợt 1 cho các hộ được thụ hưởng ở 2 khu 80 ha và 10 ha vào cuối năm 2012 và đầu năm 2013. Khu tái định cư 10 ha hiện ban đã bàn giao đất thực địa cho 54/57 hộ, đạt 95%. UBND huyện Chơn Thành đã cấp GCNQSDĐ cho 45/54 hộ, còn lại 9 hộ đang lập thủ tục cấp. Tại khu tái định cư 80 ha, ban đã bàn giao đất thực địa cho 373 hộ, trong đó có 243 hộ đã được lập thủ tục cấp GCNQSDĐ, đang được cơ quan thuế thông báo nộp tiền sử dụng đất để được nhận sổ. 130 hộ đã chuyển sang nhận tiền, 439 hộ chưa được bố trí đất tái định cư. Hai khu đã hoàn thành xây dựng hạ tầng, riêng công trình cấp thoát nước đang vận hành chạy thử.

Ông Lê Văn Trường, Phó giám đốc Ban quản lý cho biết: “Hai khu đặt dự án này đều ở địa điểm đẹp, có nhiều yếu tố thuận lợi để thu hút dân vào ở. Sau nhiều cuộc tham vấn, tư vấn cộng đồng cho thấy, sở dĩ các hộ dân chưa vào ở là do họ đã có nhà ở ổn định. Người dân sử dụng nền tái định cư nhằm 2 mục đích chính là sẽ để lại cho con khi xây dựng gia đình hoặc chờ giá đất tăng sẽ sang nhượng lại. Nhằm thu hút người dân vào sinh sống, ban sẽ tiếp tục tổ chức các đợt tham vấn cộng đồng để xác định trong đợt tới, những ai có nhu cầu nhận đất. Nếu không sẽ nhận tiền chênh lệch để sớm hoàn thiện các thủ tục”.

Theo ông Trường, hiện ban đang thuê Công ty TNHH Cường Long (Chơn Thành) bảo vệ tài sản và chống lấn chiếm đất ở 2 khu tái định cư. Do không có người ở nên doanh nghiệp tận dụng đất trồng mì. Sắp tới, ban sẽ yêu cầu công ty giao trả đất và tổ chức cắm lại mốc ranh giới cho các hộ. Ban cũng trình UBND tỉnh phê duyệt kế hoạch bàn giao đất tái định cư đợt 2 cho số hộ chưa nhận được nền ngoài thực địa.

PVKT