Thời luận 08:54, 24/01/2019 GMT+7

Tiền tết, “tháng lương thứ 13”... là cách gọi khác về tiền thưởng cuối năm người lao động được nhận khi kết thúc một năm làm việc. Tiền thưởng phần nào động viên, khuyến khích người lao động khi kết thúc một năm làm việc và bắt tay vào một năm làm việc mới. Với những người làm nghề giáo, câu chuyện được nói đến khá nhiều những ngày qua là việc các trường học ở thành phố Đà Nẵng đang tất bật chuẩn bị chi tiền hỗ trợ và thu nhập tăng thêm. Theo đó, bình quân mỗi giáo viên ở Đà Nẵng sẽ nhận từ 7-12 triệu đồng/người, tùy theo từng trường và thành tích cá nhân đạt được. Khoản tiền này tùy thuộc vào sự “khéo co”, tiết kiệm của nhà trường vì kinh phí hằng năm đều như nhau...

Có thể thấy, mức tiền thưởng tết cho giáo viên ở Đà Nẵng là một con số mơ ước với nhiều giáo viên trong cả nước, đặc biệt là giáo viên ở địa phương còn khó khăn như Bình Phước. Song đó cũng không phải là mức tiền tết đáng mơ ước với tất cả thầy cô giáo không chỉ ở Đà Nẵng mà trong phạm vi cả nước, càng không phải là mức tiền tết cao nhất người lao động nói chung nhận được, đặc biệt là những người nhận các khoản tiền trong bóng tối hoặc không công khai, hoặc công khai nhưng không công bố rộng rãi, không giải thích rõ ràng...

Hiện một số doanh nghiệp độc quyền hay một số ngành quản lý “hot”, không ít cán bộ, nhân viên dịp tết kiếm được bộn tiền từ việc sắp xếp khéo léo các khoản thu nhập hoặc từ “lộc trời”. Có doanh nghiệp độc quyền cuối năm báo lỗ hoặc lời không đáng là bao nhưng xin cơ chế bồi dưỡng tết cho nhân viên bằng tiền lương cả năm cộng lại. Có doanh nghiệp “khó khăn” nhưng một - hai tháng cuối năm ký nhận tiền mỏi tay không nhớ nổi những loại thu nhập gì. Có đơn vị quản lý lĩnh vực “hot” nhận tiền hay quà tết không đếm xuể...

Những trường hợp này có điểm chung là diễn ra trong vòng bí mật, hiếm khi để lộ ra ngoài. Trái lại, tại không ít cơ quan, đơn vị, tiền tết không đáng là bao, nhưng lại luôn cố gắng minh bạch và công khai rộng rãi để chứng tỏ không “thua chị kém em”. Có đơn vị răm rắp phương châm cố gắng dồn tất cả các khoản lại vào dịp tết để có tiếng làm ăn khấm khá, quan tâm chăm sóc tốt đời sống cán bộ, nhân viên...

“Không có thưởng tết cho giáo viên cũng khổ, có chút tiền thưởng tết cũng chẳng được yên thân. So với thiên hạ chẳng thấm vào đâu, nhưng mệt mỏi lắm... Đã nhắc thầy cô nhận tiền đừng khoe với ai. Thế mà chỉ sau một ngày, cả huyện đều biết, đi đến đâu cũng bị hỏi...” - Đó là chia sẻ của hiệu trưởng một trường học ở Đà Nẵng khiến cả hội đồng giáo dục nhà trường lặng đi, bởi khoản tiền ấy tập thể giáo viên đã nỗ lực tiết kiệm, công khai minh bạch, chứ không phải tiền tham ô mà có.

Tại sao ngành nghề, doanh nghiệp này khi tết đến luôn có tiền thưởng, nhưng ngành kia lại không? Tại sao cùng một nghề, cùng một địa bàn, nơi này có nơi kia không? Nơi có chưa chắc đã tốt hơn nơi không có, nơi danh chính không có chưa chắc thực tế đã kém hơn nơi có... Tất cả những điều này sẽ không được làm sáng tỏ cho đến khi minh bạch hoàn toàn được thu nhập của toàn xã hội. Và có được “cái tết minh bạch” như thế là điều không hề dễ dàng trong một sớm một chiều.

Hưng Nguyên