2015 GMT+7

Cán bộ công đoàn cao su Bình Long - Một thời để nhớ

Thứ 2, 02/03/2015 | 08:31:00

BP - Trong cuộc sống mỗi con người chúng ta ai cũng có những kỷ niệm vui buồn. Và ký ức cứ hiện về sau bao năm tháng làm việc, cống hiến. Biết bao cán bộ đã nghỉ hưu và đều có tâm trạng nhớ về việc mình từng gắn bó trong những ngày đầu xuân. Và trong tâm trạng chung ấy, tôi nhớ về một thời đã trải qua. Về lại cao su Bình Long gặp cơn mưa cuối mùa, gặp lại người cán bộ công đoàn nhiều năm gắn bó với mảnh đất bom cày đạn xới - ông Trần Minh Phước (1949) nguyên là Phó chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH MTV cao su Bình Long.

Công nhân cao su Bình Long thu gom mủ cao su - Ảnh: S.H

Cách đây vài năm, tôi đọc bài viết trên Báo Nhân Dân, số ra ngày 16-6-2010 “Sau khi về hưu làm gì?” với nhiều tâm trạng, suy nghĩ khác nhau. Lần này tôi trở lại gặp mấy ông bạn cùng cảnh ngộ cũng để xem trần tính ra sao.

Tôi có cơ may một thời gian dài cộng tác, sống chung, cùng làm việc với ông Phước. Ông quê xã Vĩnh Sơn, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. Nguyên là cán bộ Ty Giáo dục Bình Trị Thiên, nguyên Thường vụ Đảng ủy Công ty cao su Bình Long. Phó chủ tịch Công đoàn công ty, nguyên Giám đốc Nông trường Xa Cam.

Trở về cuộc sống đời thường như bao cán bộ hưu trí nơi đây, ông sống trong ngôi nhà trệt một mái, khép kín trước cổng công đoàn, phía trước công ty, bên cạnh rừng cao su, trong một không gian mở và trầm lắng. Vẫn tác phong và cốt cách như ngày nào, tuy nhiên trầm lắng hơn khi ông còn đương nhiệm.

Tôi hỏi thăm ông về sức khỏe và sinh hoạt hiện nay, ông bảo vẫn sinh hoạt tổ đảng đều đặn, tham gia công tác từ thiện ở địa phương, sinh hoạt câu lạc bộ vui chơi giải trí, câu lạc bộ thơ. Ông là người nói ít, trầm ngâm, độc đoán đến khó hiểu nhưng rất cởi mở với bạn bè, ông thường xuyên tiếp xúc với cán bộ trẻ, với đoàn thanh niên, công đoàn và góp ý, truyền lại nhiều ý tưởng tốt, những kinh nghiệm trải qua.

Tôi đã chứng kiến nhiều cuộc vui bạn bè tại nhà ông. Có lẽ những ngày sống và làm việc ở nông trường ông đã để lại nhiều ấn tượng tốt, gần gũi với công nhân nên rất nhiều cán bộ, đội trưởng sản xuất, đến anh bảo vệ cũng đến chơi, rất thân thiết, sum họp. Một không gian đầy ắp tiếng cười.

Sinh ra và lớn lên bên cầu Hiền Lương, mảnh đất khắc nghiệt gió Lào nên người Quảng Trị vốn dĩ đã bền gan vững chí để mảnh đất bom cày đạn xới này đã đi vào lịch sử. Theo bao thế hệ, ông tham gia cách mạng từ những năm 70 của thế kỷ trước. Sau đó là giáo viên dạy Văn rồi chuyển về Phòng Giáo dục Bến Hải vào thập kỷ 80. Theo phong trào đi xây dựng kinh tế mới. Ông cùng vợ con về với cao su Bình Long, mang cái chữ về vùng cao su và đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây.

Sau khi tiếp quản từ Nông trường Hớn Quản (Quản Lợi) vào năm 1976, đơn vị cao su gặp muôn vàn khó khăn. Phải dọn dẹp, sắp xếp lại rồi mới dần ổn định tổ chức và đi vào hoạt động. Chiến tranh đã để lại một đống hoang tàn từ cơ sở vật chất đến vườn cây. Ai cũng biết mùa Hè đỏ lửa năm 1972, Bình Long và các xã trong huyện bầm dập đau thương. Cán bộ, công nhân phải tập hợp từ nhiều nguồn, trong đó đa số là từ miền Bắc vào xây dựng kinh tế mới. Cơ sở vật chất của đơn vị tiếp quản lại chỉ có một dãy nhà cấp bốn đã xuống cấp chật chội, lúc bấy giờ mọi phòng làm chỉ vài chục mét vuông nhưng có tới hai phòng ban làm việc chung, ban giám đốc cũng làm việc trong phòng chật hẹp, chỗ ở của cán bộ, công nhân lại càng nan giải, khó khăn. Với quyết tâm của lãnh đạo là xây dựng, củng cố và phát triển dần dần nên mọi việc được ổn định.

Trình độ văn hóa của cán bộ và công nhân đều thấp, một số không biết chữ và chưa học hết phổ cập, lúc này công đoàn đã có chủ trương thành lập ban giáo dục trực thuộc công đoàn để mở lớp học thêm, học bổ túc. Trong lúc khó khăn về giáo viên và người tổ chức, đơn vị đã đón một số cán bộ chuyên viên ngành giáo dục từ Bình Trị Thiên chuyển vùng vào. Trong số đó có Trần Minh Phước là cán bộ Phòng Giáo dục Bến Hải. Sau khi trở thành biên chế của đơn vị, ông luôn suy nghĩ phải làm gì thiết thực và hiệu quả cho phong trào học và làm. Ông đã cùng cán bộ, giáo viên bàn, hợp lực thành lập ban giáo dục của công đoàn để chỉ đạo thực thi. Trong một thời gian dài đã tập hợp được 17 giáo viên trong đơn vị đứng lớp. Trong quá trình xây dựng, vận động công nhân đến lớp là một trường chuyện hấp dẫn, có người phải gửi con ở quê, gửi con tại nhà cô giáo dạy (lúc đó chưa có trường mầm non). Tuy nhiên, với ý nghĩ văn hóa là chiếc chìa khóa bởi có kiến thức mới làm chủ được nhà máy, vườn cây, ông đã xuống từng đội sản xuất, thuyết phục, vận động công nhân đi học, nhưng lại gặp khó khăn. Học ở đâu? Từ bàn ghế cho đến lớp học đều không có, nhiều khi phải đốt mủ giây vơ vét ngoài vườn cây để làm ánh sáng. Nhưng với trách nhiệm phụ trách mảng phổ thông ông vẫn kiên định, kiên trì, tạo một môi trường mới cho mọi người đi học, rủ nhau học vì học là nhu cầu thiết thực của bản thân mỗi người.

Ông gieo con chữ, xóa nạn mù chữ cho cả đồng bào dân tộc, khơi nguồn thắp sáng niềm tin trên mảnh đất mà mưa lầy, nắng bụi quanh năm, khó khăn chồng chất, không đèn, không điện, không phương tiện, đi bộ vài chục cây số là việc hằng ngày của giáo viên trong đơn vị sản xuất - kinh doanh khai khác nguồn vàng trắng làm giàu đất nước.

Nhiều lúc tôi nghĩ không tưởng, những thành quả, việc làm cứ hiện ra như có Bồ Tát. Những con số cụ thể đã chứng minh điều đó còn lưu lại trong sổ sách, bảng vàng của cao su Hớn Quản (lúc bấy giờ) nay là Công ty TNHH MTV cao su Bình Long. Với 121 lớp phổ thông, 56 lớp bổ túc văn hóa, hơn trăm đồng bào dân tộc thiểu số biết chữ vào những năm 1982, 1983, 1984 và sau này vẫn tiếp tục mở lớp cho đến thập kỷ 90, kết hợp Phòng giáo dục huyện nâng cấp, nâng lớp với gần 300 học sinh.

Tôi ngồi nói chuyện với Trần Minh Phước cũng đã lâu, được ông cởi mở những việc đã làm, những dấu ấn trong thời kỳ phát động phong trào văn hóa. Ông nói với vẻ tâm đắc: Hiện trong số học sinh đó có nhiều người thành đạt như: Liên, Thủy, Trúc, Hạnh, Quý giờ đã thành thạo đứng máy, làm chủ công nghệ, chế biến, cơ khí. Nhắc về một số được đề bạt, đào tạo là lãnh đạo trưởng phòng, phó giám đốc công ty như: Nguyễn Văn Trai, Nguyễn Văn Hùng, trưởng phòng Hiếu và một số đang công tác trong nông trường, cơ sở thấy ông hào hứng hẳn.

Không chỉ gieo mầm từ nhỏ, ông đề nghị từ tỉnh, huyện cho mở lớp mầm non chính quy trong hệ thống nhà nước và ông đã tổ chức tập hợp được các cô giáo từ nhiều nguồn, đào tạo tại chỗ, người khai thông mở lối vẫn chính là ông và cây không phụ người trồng với 60 lớp mầm non, mẫu giáo ra đời trong bối cảnh vô cùng khó khăn, chật hẹp đó.

Ông không là người đứng vườn cây, chăm sóc hay cạo mủ nhưng ông đã góp phần mang đến tri thức cho mọi người, giúp họ nâng cao nhận thức, phát huy năng lực tạo đà năng suất trong hoạt động của công ty, nó có giá trị đặc biệt về kinh tế trong một đơn vị làm kinh tế. Tôi không hỏi ông về thành tích, khen thưởng nhưng được biết ông có hàng xấp giấy khen, bằng khen từ trung ương đến tỉnh, huyện để ghi nhận công lao trong thời kỳ đổi mới.

Đầu xuân, ngồi trò chuyện bên nhau, ôn lại những công việc đã làm được và làm chưa được để khi nghỉ hưu chúng ta sẽ thanh thản nhiều và làm nhiều điều tốt hơn, có ích cho xã hội. Người viết bài này cũng muốn nói một lời tri ân đến tập thể cán bộ công đoàn cao su Bình Long và cán bộ hưu trí Trần Minh Phước.

Tùy bút: Nguyễn Tiến Đường