Thời luận 09:39, 23/08/2015 GMT+7

BP - Thời gian qua, ở nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước nói chung và ở Bình Phước nói riêng đã liên tiếp xảy ra nhiều vụ án hình sự gây hậu quả nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng. Và dư luận xã hội cho rằng, dường như bọn tội phạm đã “nhờn” với các khung hình phạt trong Bộ luật Hình sự (BLHS) hiện hành. Do vậy, việc mở rộng và lấy ý kiến nhân dân trong sửa đổi BLHS là hết sức có ý nghĩa trong bối cảnh hiện nay. Qua đó, nhiều ý kiến cho rằng, việc sửa đổi BLHS lần này cần phải quyết liệt hơn, nâng cao tính răn đe, phòng ngừa hơn là cải tạo giáo dục để hướng tới một xã hội an toàn, văn minh.

Hiện chúng ta đang thực thi BLHS năm 1999 trên cơ sở kế thừa và phát huy những thành tựu của BLHS năm 1986. Như vậy, sau gần 16 năm thi hành BLHS năm 1999, dù đã có những tác động tích cực tới công tác phòng, chống tội phạm góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội và đất nước. Tuy nhiên, nhiều quy định trong bộ luật này đã bộc lộ những bất cập, tồn tại cần được giải quyết triệt để, nhất là trong bối cảnh đất nước đang trên đường hội nhập và phát triển nhanh. Một lý do nữa là BLHS năm 1999 còn mang nặng tính nhân đạo, giáo dục... đối với các hành vi lầm đường lạc lối hay vi phạm pháp luật của các cá nhân. Trong khi đó, nhiều loại tội phạm, hành vi tội phạm ngày càng liều lĩnh, manh động và tinh vi hơn, nhưng chế tài xử phạt chưa đủ mạnh để răn đe. Đặc biệt, trong thời gian qua, tình hình phạm pháp hình sự đang có những diễn biến phức tạp và tăng cao, tình trạng tái phạm cũng là vấn đề bức xúc của xã hội. Trong khi đó, khung hình phạt, mức cải tạo thấp đã nảy sinh những vấn đề bất cập trong việc thực thi BLHS năm 1999. Các đối tượng bị xử lý thường tái phạm sau khi mãn hạn tù là do khung hình phạt chưa nghiêm, chưa đủ sức răn đe.

Thực tế cuộc sống cho thấy, nhiều vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản và kẻ lừa đảo thường tẩu tán tài sản trước khi bị phát hiện. Khi ra tòa, bị can chấp nhận phạt tù nhưng vẫn giữ được tài sản do lừa đảo mà có. Hay các vụ cướp của thường có khung phạt tù từ 3-7 năm, nhưng thường được tòa án áp dụng ở khung là 3 năm. Trong 3 năm thụ án, kẻ phạm tội chịu nhịn để cải tạo tốt sẽ được đặc xá tha tù trước thời hạn thì quả thực không đủ sức răn đe... Mới đây, nhiều ý kiến cho rằng nên bỏ khung hình phạt tử hình trong BLHS cho văn minh hơn. Nhưng những vụ án, thảm sát, giết người vô cớ... xảy ra liên tiếp thì việc bỏ án tử hình liệu có giảm được những loại tội phạm này hay không? Đối với loại tội phạm ma túy thì phải xác định những kẻ sử dụng nó chính là tội phạm, phạm tội sử dụng hàng cấm. Bởi để có tiền hút chích, kẻ nghiện thường rủ rê những người khác tham gia tổ chức mua bán ma túy, trộm cướp. Với loại tội phạm này thì cần phải có chế tài mạnh hơn nữa để làm trong sạch xã hội...

Song song đó, việc sửa đổi bổ sung BLHS là hết sức cần thiết và phạm vi sửa đổi, bổ sung phải là cơ bản và toàn diện. Đồng thời phải quyết liệt trong định chế khung hình phạt cao hơn, nặng hơn để vừa giáo dục vừa răn đe kẻ phạm tội hay chuẩn bị thực hiện hành vi phạm tội.

Tấn Phong