Tòa soạn và Bạn đọc 09:00, 07/05/2018 GMT+7

Sốt rét diễn biến phức tạp

Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, quý 1/2018 số ca mắc sốt rét trên địa bàn tỉnh tăng 71,3%, trong đó 9 huyện, thị có số ca mắc tăng. Tình hình sốt rét tại 3 xã trọng điểm Đắk Ơ, Bù Gia Mập, Phú Nghĩa, huyện Bù Gia Mập diễn biến rất phức tạp, số ca mắc tăng cao so cùng kỳ năm 2017; số bệnh nhân mắc sốt rét của 3 xã này chiếm 58,5% tổng số bệnh nhân sốt rét của tỉnh. Đáng quan tâm là số bệnh nhân sốt rét ngoại lai trong quý 1/2018 chiếm gần 17%. Đối tượng mắc sốt rét chủ yếu là những người đi rừng, làm rẫy và một số người đi làm tại Campuchia... Các trường hợp mắc sốt rét đều được điều trị tại cơ sở y tế, nhưng qua điều tra chỉ xác định được địa chỉ cư trú còn nơi nhiễm rất khó xác định. Ngày 7-4-2018, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh ghi nhận 1 trường hợp tử vong do sốt rét tại phường Hưng Chiến, thị xã Bình Long. Trước tình hình đó, ngành y tế khuyến cáo người dân nâng cao ý thức phòng chống sốt rét để bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng.

Nhân viên Trạm Y tế xã  Đắk Ơ, huyện Bù Gia Mập phun hóa chất phòng, chống muỗi gây bệnh từ nhà dân

Năm 2017, tổng số bệnh nhân sốt rét toàn tỉnh là 1.353 người, trong đó huyện Bù Gia Mập 686 bệnh nhân, chiếm 50,7%. Trong quý 1/2018 tại xã Đắk Ơ đã có 316 bệnh nhân sốt rét, tăng 93,8% so với cùng kỳ 2017. Ngay tại lễ mít tinh hưởng ứng Ngày thế giới phòng chống sốt rét (25-4), khi được hỏi về cách phòng chống sốt rét, ông Điểu Han ở thôn 6, xã Đắk Ơ cho biết: “Tôi và nhiều người dân ở đây rất hay đi rừng nên gặp muỗi là chuyện bình thường. Còn mắc sốt rét thì “hên xui”, bị thì phải chịu chứ biết làm sao?”. Ông Nguyễn Thanh Hải, Phó chủ tịch UBND xã Đắk Ơ cho rằng, do địa bàn rộng, kinh tế còn khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số cao, trình độ dân trí của một bộ phận nhân dân hạn chế nên chính quyền xã hiện rất lo lắng trước diễn biến phức tạp của bệnh sốt rét và mong nhận được sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương và các ngành để triển khai có hiệu quả các giải pháp nhằm ngăn chặn và đẩy lùi sốt rét.

Nguyên nhân sốt rét tăng

Ông Bùi Văn Quân, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: Số bệnh nhân mắc sốt rét tại tỉnh tăng cao đột biến là do số dân sống trong vùng bệnh sốt rét lưu hành nặng còn cao, chủ yếu là người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số sống ở các vùng rừng núi, vùng sâu, xa, khu vực biên giới. Ở những vùng bệnh sốt rét giảm thấp nhiều năm đã xuất hiện tư tưởng chủ quan, thiếu sự quan tâm chỉ đạo, giám sát trong phòng chống bệnh sốt rét. Cán bộ làm công tác phòng chống sốt rét tại tuyến cơ sở còn thiếu về số lượng và trình độ chưa đáp ứng nhu cầu. Vấn đề giám sát, quản lý phòng chống sốt rét cho đối tượng dân di biến động vẫn còn là thách thức lớn đối với công tác phòng chống sốt rét hiện nay và gần như ngoài tầm kiểm soát của ngành y tế. Đặc biệt  những đối tượng đi làm theo thời vụ từ vùng không có sốt rét hoặc vùng sốt rét lưu hành nhẹ đến các huyện biên giới của tỉnh Bình Phước (Bù Gia Mập, Bù Đốp, Lộc Ninh...) và một lượng lớn bệnh nhân sốt rét ngoại lai từ Campuchia trở về... dẫn đến nguy cơ bùng phát dịch sốt rét. Bên cạnh đó, vấn đề ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc có nguy cơ lan rộng do sự giao lưu dân số giữa các tỉnh. Sự biến đổi khí hậu cũng đã tác động đến tình hình sốt rét, muỗi truyền bệnh sốt rét thay đổi tập tính trú đậu và đốt người. Đáng ngại là đã xuất hiện muỗi kháng hóa chất nên công tác phòng chống sốt rét gặp nhiều khó khăn, trở ngại.

Chung tay đẩy lùi sốt rét

Trước tình hình bệnh sốt rét diễn biến phức tạp, ngành y tế tỉnh đề nghị UBND các huyện, thị, các đơn vị chuyên môn tăng cường chỉ đạo công tác phòng chống sốt rét, thông tin kịp thời và đầy đủ tất cả ca mắc sốt rét để quản lý bệnh nhân. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh tiếp tục chỉ đạo trung tâm y tế huyện, thị, trạm y tế xã thực hiện tốt hướng dẫn giám sát phòng chống sốt rét và phác đồ điều trị sốt rét của Bộ Y tế. Đồng thời nâng cao hiệu quả các biện pháp phòng chống trung gian truyền bệnh và điều trị bệnh nhân sốt rét tại các vùng trọng điểm, ngăn chặn kịp thời nguy cơ xảy ra dịch.

Nhân viên Trạm Y tế xã  Đắk Ơ, huyện Bù Gia Mập tẩm mùng phòng, chống muỗi gây bệnh

Tham gia lễ mít tinh hưởng ứng Ngày thế giới phòng chống sốt rét tại xã Đắk Ơ, tiến sĩ Phùng Đức Truyền, Phó viện trưởng Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh cho biết: Phòng chống bệnh sốt rét cũng như các bệnh truyền nhiễm khác chỉ riêng ngành y tế sẽ không giải quyết được vì liên quan nhiều đến các yếu tố kinh tế - xã hội, môi trường. Để ngăn chặn và đẩy lùi sốt rét rất cần sự chung tay của các cấp chính quyền, ban, ngành, đoàn thể; đẩy mạnh xã hội hóa phòng chống sốt rét và truyền thông nâng cao nhận thức của cộng đồng.

Phương Dung