ÔN CỐ TRI TÂN 07:51, 22/10/2017 GMT+7

Năm 1420, quân Minh được Đồng tri Quỳ Châu là Cầm Lạn dẫn đường đem trên 10 vạn quân tiến đánh nghĩa quân Lam Sơn ở Mường Thôi. Lê Lộng cùng các tướng Lê Triện, Lê Vấn nhận nhiệm vụ đem binh phục kích quân giặc ở Bồ Thị Lang, đánh bại cuộc tiến công của quân giặc. Năm 1421, Lê Lộng cùng các tướng Lê Xí, Lê Bí, Lê Lễ mang quân phục kích đánh bại giặc Minh ở đèo Ống. Năm 1422, nghĩa quân bị giặc Minh và quân Ai Lao bao vây ở Sách Khôi (thuộc vùng giáp ranh giữa Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa và Nho Quan, tỉnh Ninh Bình và Đông Nam, tỉnh Hòa Bình). Nghĩa quân Lam Sơn rơi vào tình thế vô cùng khó khăn, đành phải liều mình phá vòng vây của giặc. Trong trận chiến đấu này, Lê Lộng cùng các tướng tiên phong xông lên trước phá trận và lập công lớn, chém được tham tướng nhà Minh là Phùng Quý và thu được trăm ngựa chiến.

Minh họa: S.H

Năm 1423, trong thời gian nghĩa quân Lam Sơn và quân Minh tạm thời hòa hoãn, Lê Lộng theo Lê Lợi về căn cứ Lam Sơn để củng cố xây dựng lực lượng. Năm 1424, quân Lam Sơn mở cuộc chuyển hướng chiến lược vào Nghệ An, Lê Lộng cùng Lê Nỗ, Lê Đa nhận mệnh đi đánh giặc ở Khả Lưu (nay thuộc xã Vĩnh Sơn, huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An). Sau đó, Lê Thụ, Lê Văn đem quân đi đánh giặc ở Giang Ngạn để tạo thế công phá thành Tây Đô, bình định các thành ở Trường An, Thiên Trường...

Năm 1426, sau khi cả vùng rộng lớn từ Thanh Hóa đến Thuận Hóa được giải phóng, nghĩa quân Lam Sơn đã trưởng thành vượt bậc về số lượng và chất lượng, trở thành trung tâm của toàn bộ phong trào kháng Minh trong cả nước và đang trở thành một cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, Lê Lợi quyết định tổng tiến công ra Bắc, tiến tới giải phóng hoàn toàn đất nước. Vâng mệnh Lê Lợi, Lê Lộng cùng Lê Ngân, Lê Quốc Hưng đem binh đi đánh giặc ở Tốt Động, Ninh Kiều... chém được tướng giặc là Trần Hiệp, Lý Lượng và trên 5 vạn quân giặc. Giặc phần bị chém đầu, phần bị chết đuối, bắt sống hơn vạn quân, thu vũ khí, quân nhu, ngựa, voi, tiền bạc không biết bao nhiêu mà kể.

Năm 1427, ông được Bộ chỉ huy giao nhiệm vụ cùng các tướng Trần Lựu, Phạm Bôi, Lê Sát, Lưu Nhân Chú, Lê Linh, Lê Liệt, Lê Thụ, Phạm Văn Liêu... đem 1 vạn quân tinh nhuệ, 100 ngựa, 5 voi chiến mai phục ở cửa ải Chi Lăng và đánh tan viện binh của nhà Minh do Liễu Thăng chỉ huy. Trận Chi Lăng đã kết liễu tướng giặc Liễu Thăng ở núi Mã Yên, đánh tan hy vọng được cứu viện của Vương Thông. Đầu năm 1428, khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi, vương triều Lê sơ được thành lập. Lê Lộng được vua ban tước Khang Vũ Hầu, Kiệt tiết tuyên lực công thần, Ngân thanh Vinh lộc đại phu, giữ chức Tả xa kỵ vệ Đại tướng quân. Dưới thời vua Lê Thái Tông (1433-1442), Lê Lộng là một cận thần được trao nhiều trọng trách của triều đình, giữ chức Tuyên úy xứ Lạng Sơn. Năm 1437, Lê Lộng lại giữ chức Tuyên úy đại sứ.

Năm 1461, vua Lê Thánh Tông phong Lê Lộng làm Đô đốc bình chương sự. Năm 1479, vua Lê Thánh Tông xuống chiếu thân hành đi đánh giặc ở Ai Lao, sai Du kị Phó tướng quân Lê Lộng tiến theo đường châu Thuận để chặn yết hầu giặc. Cuộc xuất quân này đã thu được nhiều thắng lợi. Năm 1485, Lê Lộng mất, được triều đình truy tặng tước Khang Quốc công, ban tên thụy là Chiêu Trang, ban phong Thượng đẳng Phúc thần. Tên tuổi của ông được mãi ghi trong sử sách. Ông là tấm gương sáng về lòng trung trinh, cần lao, tận tâm, tận lực vì đất nước.

Lời bàn:

Trải qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, Việt Nam đã sản sinh ra nhiều vị tướng tài ba được cả thế giới ghi nhận. Mỗi triều đại lịch sử, dân tộc ta đều tự hào vì có được các danh tướng đủ tài và đức để lãnh đạo nhân dân đánh bại hầu hết các thế lực ngoại xâm, bảo vệ sự yên bình cho dân tộc. Và tướng của vua Lê Thái Tổ là những vị tướng tài ba nhất so với tất cả triều đại phong kiến trước đó ở nước ta, trong đó Lê Lộng là một minh chứng. Nhưng vị tướng tài giỏi nhất của nhà Lê sơ chính là Lê Lợi. Ông không những là bậc đại anh hùng với tài năng quán thế, mà còn là người có tài huấn luyện võ tướng và ông xứng đáng với danh hiệu: Tướng của các vị tướng.

Đồng hành với Lê Lợi trong cuộc trường kỳ kháng chiến ấy có những nhân tài kiệt xuất của Đại Việt, trong đó nổi bật là Nguyễn Trãi và những danh tướng tài ba lẫy lừng, như Lê Văn Linh, Lưu Nhân Chú, Lê Sát, Lê Ngân... Và Lê Lộng là người có mặt ngay từ buổi đầu của khởi nghĩa Lam Sơn và phụng sự vương triều Lê trải qua 4 đời vua, với nhiều chức vụ khác nhau mà đỉnh cao trên hoạn lộ là chức Bình chương quân quốc (Tể tướng), tước Thượng Trí tự và tước được tặng phong Khang Quốc công. Tên tuổi và sự nghiệp của ông mãi được lưu trong sử sách. Ông là tấm gương sáng về lòng trung trinh, cần lao, tận tâm, tận lực vì đất nước.

N.D