NGHE - THẤY & SUY NGẪM 09:16, 18/05/2018 GMT+7

Theo giải trình của Bộ Tài chính, ngân sách nhà nước tăng lên từ nguồn này sẽ được dùng thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, trong đó có chi cho BVMT, đồng thời vẫn bảo đảm tính cạnh tranh của nền kinh tế, các sản phẩm chủ yếu của Việt Nam. Chính phủ cũng khẳng định việc sửa đổi luật lần này cũng hướng đến việc nâng cao hơn trách nhiệm và nhận thức của tổ chức, cá nhân đối với môi trường; khuyến khích sản xuất, sử dụng hàng hóa thân thiện với môi trường. Ngoài ra, giá bán lẻ xăng dầu ở Việt Nam cơ bản đang thấp hơn so với các nước có chung đường biên giới và một số nước trong khối ASEAN và châu Á (giá xăng của Việt Nam đứng vị trí 121 trong tổng 167 quốc gia) nên việc điều chỉnh thuế BVMT với xăng dầu là phù hợp và cần thiết. Đây không phải là lần đầu tiên Bộ Tài chính đưa ra phương án tăng kịch trần khung thuế BVMT đối với xăng dầu và ở các lần đề xuất trước, bộ này đều vấp phải nhiều ý kiến phản đối.

Thuế BVMT là một trong các yếu tố cơ bản cấu thành giá cơ sở, làm căn cứ để cơ quan quản lý nhà nước điều hành giá bán lẻ xăng dầu. Hiện tỷ trọng thuế liên quan đến BVMT trong xăng dầu tại Việt Nam còn thấp và giá xăng dầu ở Việt Nam cũng thấp hơn nhiều nước, dẫn tới tình trạng buôn lậu xăng dầu. Tại nhiều quốc gia, ngoài thuế BVMT, phương tiện còn phải chịu các loại thuế khác liên quan đến môi trường ngay khi xe bắt đầu lăn bánh, như thuế BVMT trong mỗi kilômét xe chạy, thuế khí thải... Mặt khác, xăng dầu là sản phẩm có chứa nhiều chất gây ô nhiễm, như chì, lưu huỳnh, benzen, hydrocacbon thơm, hydrocacbon nặng và một số phụ gia gây hại đến an toàn sức khỏe con người, môi trường. Cùng với quy định mức thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng E5 thấp hơn xăng thường thì việc tăng mức thuế BVMT đối với xăng dầu như đã nêu sẽ tạo thêm chênh lệch về giá giữa xăng sinh học với xăng có nguồn gốc từ dầu mỏ, từ đó khuyến khích sử dụng xăng sinh học phục vụ sản xuất, hạn chế gây ô nhiễm môi trường. Do đó, việc điều chỉnh tăng mức thuế BVMT đối với xăng dầu có tác động bảo vệ giá trong nước, chống buôn lậu và tác động tích cực trong việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Người dân, doanh nghiệp sẽ chuyển dần sang sản xuất, sử dụng nhiên liệu thân thiện với môi trường.

Xăng dầu là mặt hàng thiết yếu, đầu vào của tất cả các ngành sản xuất. Mặt hàng này có tăng giá như thế nào thì người dân và doanh nghiệp vẫn phải sử dụng. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là khi xăng dầu tăng giá thì giá thành sản xuất các mặt hàng tăng theo. Và khi giá các mặt hàng tăng quá cao, người dân sẽ phải thắt chặt chi tiêu, doanh nghiệp không bán được hàng sẽ không phát triển sản xuất. Từ đó dẫn tới những tác động tiêu cực đến hoạt động sản xuất - kinh doanh, làm giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế. Bởi thế, nhiều người đang mong Quốc hội xem xét và ra quyết định hợp lý, đồng thời có lộ trình phù hợp để vừa bảo đảm Nhà nước không bị thất thu thuế BVMT, vừa tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển sản xuất và người dân yên tâm ổn định đời sống. 

Lâm Phương