Thế giới 09:33, 09/03/2016 GMT+7

BP - Edmund Henry H. Allenby sinh năm 1861 trong một gia đình nông dân ở vùng Norwich. Năm 1881, ông tốt nghiệp Học viện quân sự Hoàng gia Anh với quân hàm trung úy và được điều về Binh đoàn Inniskilling. Sau đó, đơn vị của ông được điều động sang châu Phi trong 6 năm. Hết hạn, ông về Anh và thi đậu vào Học viện tham mưu. Đến năm 1899, H. Allenby lại được điều sang Nam Phi để trấn áp cuộc chiến Bull. Tại đây, ông được thăng hàm trung tá chỉ huy Binh đoàn kỵ binh súng máy số 15 của quân đội Anh. Năm 1902, cuộc chiến kết thúc, H. Allenby được phong hàm thiếu tướng giữ chức Giám sát trưởng lực lượng kỵ binh.

Chiến tranh thế giới lần thứ nhất bùng nổ, H. Allenby là chỉ huy cao cấp của lực lượng kỵ binh Hoàng gia Anh và được điều sang Pháp để hỗ trợ đồng minh. Tại nước Pháp, H. Allenby đã phát huy khả năng quân sự của mình và trở thành vị thống soái vĩ đại của quân đội Anh. Trong cuộc chiến này, với vai trò là Tư lệnh Binh đoàn lục quân 3, ông đã giành thắng lợi 3 chiến dịch lớn, làm thay đổi hoàn toàn cán cân binh lực có lợi cho phe Hiệp ước. Mùa hè năm 1917, ông nhận lệnh rời nước Pháp để tấn công và chiếm lĩnh Jerusalem trước Noel cùng năm. Ông cho quân đổ bộ vào Ai Cập, tại đây, H. Allenby yêu cầu tất cả sĩ quan chỉ huy quân đồn trú của Anh rời khỏi khách sạn ra đóng bản doanh tại tiền tuyến. Song song đó, H. Allenby cho kiểm tra tinh thần chiến đấu, trang bị của quân đội và xin chi viện, bổ sung vũ khí ngay lập tức. Tại đây, ông thành lập thêm một lực lượng mới trong quân đội Anh là Quân đoàn lạc đà sa mạc.

Tháng 10-1917, H. Allenby bắt đầu thực hiện chiến dịch tấn công Jerusalem. Ban đầu, ông tung 3 sư đoàn đánh chiếm dải Gaza, còn bản thân ông chỉ huy quân đánh vào đội hình tiêu biểu nhất của quân Thổ Nhĩ Kỳ. Với tài thao lược, Allenby đã đánh chiếm Jerusalem trước ba tuần so với chỉ thị của cấp trên. Tuy nhiên, do ở mặt trận châu Âu có những diễn biến bất lợi cho quân Anh nên Allenby phải điều một phần lớn quân của mình sang chi viện chiến trường Pháp nên bỏ lỡ cơ hội tấn công vào Thổ Nhĩ Kỳ. Khi có điều kiện thì quân Thổ đã xây dựng xong phòng tuyến và tuyển thêm hơn 40 ngàn quân. Do vậy, Allenby phải thay đổi chiến thuật sang việc tấn công giả định, xây dựng mặt trận, doanh trại, đội hình ngựa chiến giả định ở hai bên tả và hữu của quân Thổ. Quân Thổ tản binh phòng ngự thì lực lượng Quân đoàn lạc đà được lệnh tấn công trực diện vào đối phương và phá tan tuyến phòng ngự này. Cuộc chiến kéo dài 28 ngày, quân Thổ đại bại, ông cho quân tiến đánh Damascus, Aleppo... Người Thổ ký biên bản đầu hàng, rút khỏi cuộc chiến hơn 30 năm tại khu vực này. Liên quân Đức, Áo tăng viện cho Thổ cũng bị H. Allenby đánh tan. Ghi nhận công lao này, Hoàng gia Anh phong nguyên soái lục quân cho ông.

Những năm cuối đời, ông dồn sức lực nghiên cứu về các loài chim, thực vật và giữ chức Hiệu trưởng danh dự một số trường đại học danh tiếng của nước Anh. Lịch sử thế giới ghi nhận công lao của ông trong các trận đánh ở mặt trận nước Pháp và vùng Trung Đông trong đại chiến thế giới lần thứ nhất. Bởi nếu không có chiến thắng của đội quân do ông chỉ huy thì cuộc chiến này sẽ kéo dài và gây ra nhiều thảm họa lớn cho loài người. Vì vậy, H. Allenby được xếp vào danh sách các vị tướng soái ưu tú nhất trong đại chiến thế giới lần thứ nhất và trong 100 nhà quân sự có tầm ảnh hưởng đến thời đại là điều đương nhiên. 

Tấn Phong