Tòa soạn và Bạn đọc 14:30, 25/08/2016 GMT+7

>> Bài 1: Doanh nghiệp nợ đọng, công nhân “lãnh cả”

BP - Thực tế cho thấy, nguyên nhân của tình trạng nợ đọng bảo hiểm xã hội (BHXH) thời gian qua là do nhiều doanh nghiệp trên cả nước nói chung và tỉnh Bình Phước nói riêng vẫn đang chịu ảnh hưởng của suy thoái kinh tế nên gặp khó khăn trong sản xuất - kinh doanh. Tuy nhiên vẫn có không ít doanh nghiệp cố tình trốn tránh, vi phạm chính sách, pháp luật về bảo hiểm, khi lãi suất tiền phạt chậm đóng BHXH thấp, các chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe.

CẦN QUYẾT LIỆT VỚI DOANH NGHIỆP CỐ TÌNH CHÂY Ỳ

KHÓ KHĂN HAY CỐ TÌNH NÉ LUẬT?

Tại các bản án của Tòa án nhân dân thị xã Đồng Xoài, đại diện Công ty TNHH KJ Glove cho rằng do công ty gặp khó khăn nên chậm đóng các khoản bảo hiểm, gây ảnh hưởng đến quyền lợi người lao động. Tuy nhiên, lý do đó không thể thuyết phục bởi hằng tháng công ty vẫn thu đầy đủ các khoản bảo hiểm của công nhân qua lương nhưng lại không nộp đúng thời gian quy định cho cơ quan BHXH. Không chỉ vậy, ông Khưu Văn Hùng, Phó chủ tịch Công đoàn Công ty KJ Glove cho biết: Nhiều năm liền ông và tổ trưởng công đoàn đã ứng tiền túi để tổ chức các hoạt động công đoàn với tổng hơn 30 triệu đồng. Công ty hiện nợ tiền công đoàn hơn 65 triệu đồng. Các hoạt động đó của công đoàn đều được công ty đồng ý và hứa sẽ trả nhưng đến nay vẫn chưa thấy động tĩnh gì. 

Ông Nguyễn Công Sơn, Trưởng phòng thu BHXH (BHXH tỉnh) cho rằng, người lao động thường gọi đến cơ quan BHXH để tìm hiểu chế độ BHXH sau khi nghỉ việc và đều bày tỏ sự thất vọng khi được cơ quan BHXH cho biết công ty chưa nộp các khoản bảo hiểm cho cơ quan BHXH đúng thời gian nên họ không được hưởng các chế độ theo quy định. Đến nay, toàn tỉnh có 442 đơn vị, doanh nghiệp nợ BHXH với tổng hơn 76 tỷ đồng, trong đó một số doanh nghiệp có số nợ BHXH lớn, nhiều tháng như: Công ty TNHH phân bón Thanh Phúc, xã Đồng Tiến, huyện Đồng Phú, nợ hơn 157 triệu đồng, 53 tháng; Công ty cổ phần đầu tư và phát triển công nghệ môi trường Bình Phước, phường Tân Phú (Đồng Xoài) hơn 1 tỷ đồng, 53,3 tháng; Công ty TNHH MTV quảng cáo Thanh Niên, phường Tân Phú (Đồng Xoài) hơn 82 triệu đồng, 57,32 tháng... Đòi nợ chưa trả, nhưng lại có trường hợp khó tin hơn là doanh nghiệp nợ đọng BHXH trong tỉnh có công văn gửi cơ quan BHXH tỉnh xem xét, tạo điều kiện cho lao động nghỉ việc được thanh toán tiền bảo hiểm thất nghiệp trước rồi doanh nghiệp nộp BHXH sau (!?). Dĩ nhiên trong trường hợp này, cơ quan BHXH không thể chấp thuận theo yêu cầu của doanh nghiệp.

GIAN NAN ĐÒI NỢ ĐỌNG BHXH

Ông Tô Thanh Đồng, Trưởng phòng Khai thác và Thu nợ (BHXH tỉnh) cho biết: Đối với các doanh nghiệp nợ đọng, BHXH đã tổ chức đến tận nơi kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở, đối chiếu công nợ. Có doanh nghiệp tiếp đón niềm nở, hứa sẽ trả; cũng có chủ doanh nghiệp “trốn” và đa số đều chưa trả nợ, dẫn đến nợ đọng kéo dài. Từ ngày 1-1-2016, Luật BHXH 2014 có hiệu lực thì cơ quan BHXH cũng không còn chức năng khởi kiện ra tòa đối với các doanh nghiệp chậm nộp BHXH. Thay vào đó, khi không đòi được nợ, BHXH sẽ phối hợp chuyển hồ sơ cho cơ quan chức năng thực hiện theo Điều 216 Bộ luật Hình sự. Tuy nhiên, hiện nay Điều 216 Bộ luật Hình sự chưa được các bộ, ngành chức năng hướng dẫn thực hiện nên không thể giải quyết quyền lợi cho người lao động. Cho nên mặc dù đã đi đến nhiều cơ quan để nhờ được can thiệp và hướng dẫn, nhưng trường hợp chị Lê Thị Hằng và một số công nhân nghỉ việc của Công ty TNHH KJ Glove đến nay vẫn chưa được giải quyết thỏa đáng. Thực tế, trên địa bàn tỉnh cũng chưa có tiền lệ người lao động đứng ra khởi kiện người sử dụng lao động vì nợ đọng BHXH do nhiều nguyên nhân như mất thời gian, công sức, tiền bạc. Nhiều người lao động biết doanh nghiệp không đóng các khoản BHXH cho mình nhưng không dám nói, sợ mất việc làm.

BHXH nhằm mục đích phòng các rủi ro và bảo đảm lợi ích của người lao động, là chính sách an sinh rất cần thiết, nhưng nếu doanh nghiệp cố tình chây ỳ, trốn đóng bảo hiểm thì đó là một hình thức bóc lột người lao động. Nhưng ngay cả Luật BHXH cũng không có quy định chi tiết để giải quyết hỗ trợ cho người lao động khi doanh nghiệp nợ BHXH vì lý do phá sản, bỏ trốn hoặc không có khả năng thi hành án. Vì vậy, để tình trạng nợ đọng BHXH được giải quyết triệt để, BHXH đề nghị các bộ, ngành nhanh chóng ban hành hướng dẫn để thực hiện Điều 216 Bộ luật Hình sự. Trước mắt, BHXH tỉnh sẽ đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp để người sử dụng lao động và người lao động hiểu rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của mỗi bên tham gia. Tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, đôn đốc với ngành lao động - thương binh và xã hội, liên đoàn lao động, chi cục thuế thực hiện pháp luật về BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp đối với các doanh nghiệp nhằm đảm bảo quyền lợi cho người lao động; đồng thời phối hợp với lực lượng chức năng có biện pháp xử lý kiên quyết, kịp thời các vi phạm pháp luật về BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.

PV CT-XH