Kinh tế 15:30, 13/12/2018 GMT+7

Nên bình tuyển giống điều tại chỗ

Tại diễn đàn “Bàn giải pháp thâm canh điều bền vững” do Trung tâm Khuyến nông quốc gia phối hợp Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp tỉnh tổ chức, hơn 200 nông dân tiêu biểu thuộc 7 tỉnh có diện tích trồng điều lớn của vùng Đông Nam bộ và Tây Nguyên đặt nhiều câu hỏi với các chuyên gia khuyến nông về lựa chọn giống điều tốt nhất, kháng sâu, bệnh và cho năng suất cao. Nông dân cũng lo ngại khi giống điều ghép AB29 và AB0508 chưa được công nhận cho năng suất cao, nhưng lại bị sâu, bệnh nhiều, tỷ lệ nổi cao và sản phẩm không thơm ngon như hạt điều truyền thống, đang được trồng đại trà, khó kiểm soát.

Vườn điều của gia đình ông Hoàng Trọng Thủy ở thôn Thanh Long, xã Long Hà (Phú Riềng) luôn đạt 5,5 tấn/ha nhờ được ghép cải tạo và thâm canh tăng năng suất

Lãnh đạo Cục Trồng trọt, Trung tâm Khuyến nông quốc gia lý giải: Bản chất giống điều AB cho năng suất cao nhưng phải chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật. Giống AB hạt to nhưng ở nhân có khoảng rỗng, 2 đầu cong của hạt nếu không được cung cấp chất dinh dưỡng đầy đủ thì nhân không lấp đầy. Thực tế, nhiều vườn điều chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật cho tỷ lệ hạt chìm đạt trên 90%. Tuy nhiên, giống AB chỉ thích hợp làm sản phẩm rang muối, nhân trắng nhưng không thơm ngon như điều truyền thống. Lãnh đạo Cục Trồng trọt cũng cho rằng, những nông dân đã trồng giống điều này không nên lo lắng, chặt bỏ vì việc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận chỉ là thời gian sớm hay muộn.

Bà Lê Thị Ánh Tuyết, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Hiện 2 giống điều mới AB29 và AB0508 chưa được công nhận trong danh mục giống cây trồng được phép sản xuất - kinh doanh, nhưng có rất nhiều nông hộ trên địa bàn tỉnh đầu tư trồng. Sở đã khuyến cáo nông dân thận trọng khi trồng 2 giống điều mới này và khuyên bà con tiếp tục trồng các giống điều đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận, như: PN1, MH45, MH54, PN18, ĐP41. Sở cũng kiến nghị với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo đơn vị được giao nhiệm vụ nghiên cứu 2 giống điều này sớm có kết quả công bố để địa phương có căn cứ khuyến cáo người dân.

Ông Nguyễn Văn Thu ở huyện Trảng Bom (Đồng Nai) đang canh tác 8 ha điều với nhiều loại giống. Ông từng lấy giống PN1 của Bình Phước về trồng nhưng năng suất không cao do không phù hợp thổ nhưỡng, khí hậu. Ông Thu cho rằng, giống của tỉnh nào nên trồng tại tỉnh đó sẽ hiệu quả hơn. Bộ cũng nên nghiên cứu giống điều phù hợp với điều kiện từng tỉnh, nhất là giống kháng sâu bệnh và phải tổ chức thu mua theo chuỗi liên kết vì hiện nông dân và doanh nghiệp chưa có “tiếng nói chung”.

Để có vườn điều năng suất cao, hạt chắc đẹp, đại diện các bộ, ngành Trung ương đề nghị nông dân lựa chọn cây điều nổi trội tại chỗ: Chùm to, chắc hạt để nhân giống theo phương thức ghép chồi cải tạo vườn điều già và lấy chồi ghép sản xuất giống vô tính. Việc quy hoạch diện tích đất trồng điều nên cân nhắc không tăng về số lượng mà chú trọng nâng cao chất lượng và năng suất.

Tăng cường thâm canh vườn điều già cỗi

Đây là một trong những giải pháp để phát triển cây điều bền vững. Ông Trần Văn Khởi, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia cho biết: Diện tích điều cả nước từ năm 2007-2015 giảm liên tục từ 440 ngàn ha còn 290 ngàn ha, dự kiến năm 2018 diện tích điều đạt trên 302 ngàn ha. Năng suất bình quân năm 2017 chỉ đạt 7,55 tạ/ha do biến đổi khí hậu, dịch bệnh; dự kiến sản lượng năm 2018 đạt 354,8 ngàn tấn, tăng 77,82% so với năm 2017. Nguyên liệu đầu vào cho các nhà máy chế biến luôn thiếu hụt nên phải nhập điều thô từ nước khác. Nguyên nhân chủ yếu do giống địa phương trồng bằng hạt chiếm 61,4%; diện tích điều già cỗi, sâu bệnh, sinh trưởng kém nhưng thâm canh mới chỉ đạt 32,3% diện tích điều toàn quốc; thời tiết không thuận lợi ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng hạt điều...

Anh Phạm Văn Ban, chủ cơ sở giống Thành Ban, xã Phú Riềng, huyện Phú Riềng chuyên bán giống điều ghép AB29 và AB0508 cho mùa vụ năm nay

Bình Phước có 174.018 ha điều, năng suất 1,1 tấn/ha. Diện tích trồng mới và tái canh là 504 ha. 80% diện tích điều của tỉnh trồng bằng hạt không qua chọn giống. Do đó, chất lượng cây không đồng đều, năng suất thấp; gần 33.000 ha là diện tích điều quảng canh, không chăm sóc thâm canh; 75% diện tích vườn điều trên 15 năm tuổi, trong đó diện tích trên 25 năm tuổi (chiếm 30%). Tại diễn đàn, các đại biểu cho rằng, năng suất điều có thể tăng từ 30% trở lên nếu áp dụng đồng bộ khoa học - công nghệ vào canh tác, thâm canh đúng quy trình. Ngoài ra, các giải pháp khác như tái canh, liên kết “4 nhà” cũng cần được chú trọng đầu tư thì ngành điều mới phát triển bền vững.

Để đạt mục tiêu đến năm 2020 ổn định 300 ngàn héc ta điều, sản lượng 450 ngàn tấn, giải pháp được các chuyên gia đưa ra là cần tái canh và ghép cải tạo 60 ngàn héc ta. Ngoài các giải pháp trước mắt, như ra quân cứu hộ vườn điều, phòng trừ sâu bệnh hại, hướng dẫn nông dân chăm sóc giai đoạn ra hoa, đậu trái thì về lâu dài phải thay đổi tư duy, nhận thức của nông dân trồng điều kết hợp với chính sách đầu tư, có cơ chế đặc thù riêng cho cây điều. Ông Trần Văn Khởi khẳng định: Cần phải ứng dụng khoa học - công nghệ, từng bước thâm canh, nhưng không tăng diện tích; tổ chức sản xuất theo hình thức chuỗi liên kết ngành hàng điều; thành lập các tổ hợp tác, hợp tác xã kiểu mới để tăng khả năng tiếp cận tiến bộ kỹ thuật, vay vốn, xây dựng thương hiệu, vùng nguyên liệu, tiến tới sản xuất điều có chứng nhận nhằm nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm điều.

Ngân Hà