Thứ 6, 29/03/2024 07:01:02 GMT+7
Bình Phước, 30°C/27°C - 33°C
aA

ÔN CỐ TRI TÂN 09:39, 21/10/2016 GMT+7

“Hổ phụ sinh hổ tử”

N.D
Thứ 6, 21/10/2016 | 09:39:00 593 lượt xem
BP - Theo sách “Phủ biên tạp lục”, Trương Phúc Hùng là con trai của tướng quân Phấn Vũ hầu Trương Phúc Phấn thuộc dòng họ Trương ở Trường Dục. Được cha - một vị võ tướng của chúa Nguyễn là Cai cơ Phấn Vũ hầu rèn cặp, giáo dục rèn luyện về binh nghiệp. Lớn lên trong chiến cuộc phân tranh giữa hai thế lực phong kiến Trịnh - Nguyễn mà quê hương của ông là trung tâm chiến lũy Trường Dục nên ông sớm trở thành vị tướng trẻ có bản lĩnh cao cường nơi trận mạc.

Tại trận chiến chống quân Trịnh trên lũy Trường Dục năm Mậu Tý 1648, vị tướng trẻ Trương Phúc Hùng sát cánh cùng cha, trực tiếp chỉ huy đội quân bộ thuộc cùng cha cố giữ chiến lũy. Trước bản lĩnh và ý chí quyết tâm của vị lão tướng Trương Phúc Phấn cùng với tinh thần dũng cảm, tả đột hữu xung của vị tướng trẻ Trương Phúc Hùng đã khích lệ quân sĩ đồng tâm hiệp lực giành thắng lợi cuối cùng tại cuộc chiến trên lũy Trường Dục. Dù đứng trên lập trường của vị quan nhà Trịnh, Lê Quý Đôn cũng đã thừa nhận thất bại ở trận Võ Xá và sự cố thủ vững vàng của cha con Trương Phúc Phấn, Trương Phúc Hùng ở lũy Trường Dục đã góp phần làm cho quân Trịnh thất bại trong chiến cuộc năm 1648.

Minh họa: S.H

Cũng trong cuốn sách trên có đoạn chép như sau: Năm thứ 6, Mậu Tý - 1648, tháng giêng, chúa Trịnh ở đàng Ngoài sai Trấn thủ Nghệ An là Tiến Quận công Trịnh Đào đem các quân vào đánh miền Nam. Lại sai Gia Quận công đem thủy quân vượt biển vào cửa biển Nhật Lệ, rồi đánh phá dinh Quảng Bình, đóng quân ở Võ Xá... Ở đàng Trong, chúa Nguyễn Phúc Tần sai Chưởng cơ Thuận Nghĩa hầu chọn 100 thớt voi đực, rồi nhân đêm tối chạy đến phá dinh Gia Quận công, bắt được Quận Gia, Quận Mỹ và nhiều binh lính, Trịnh Đào chạy về. Sau trận chiến ấy, Trương Phúc Hùng được chúa Nguyễn ban tặng tước Hùng Lộc hầu, một phần thưởng to lớn và vinh hạnh. Cũng từ đó, ông được chúa Nguyễn cất nhắc và bố trí vào những nhiệm vụ quan trọng.

Sách “Phủ biên tạp lục” còn chép: Năm Quý Tỵ - 1653, vua nước Chiêm Thành là Bà Tầm quấy rối đất Phú Yên. Chúa Nguyễn sai Cai cơ Hùng Lộc hầu (Trương Phúc Hùng) làm Tổng binh, lại sai Minh Võ làm tham mưu đem 3.000 quân đi đánh. Đến phủ Phú Yên ngày 3-4, nhân đêm tối cho quân vượt qua đèo Hổ Dương núi Thạch Bi, ruổi thẳng đến trại Bà Tầm, phóng lửa đánh gấp, phá tan, đuổi quân Chiêm chạy dài đến sông Phan Lung. Bà Tầm sai con là Xác Bà Ân nộp lễ xin hàng. Chúa Nguyễn Phúc Tần cho, nhưng bắt chia địa giới, lấy đất từ phía đông sông ấy đến Phú Yên đặt làm hai phủ Thái Khang và Diên Ninh, đặt dinh trấn thủ Thái Khang. Phía tây sông vẫn là nước Chiêm Thành và nộp cống hằng năm.

Đây là sự kiện lịch sử rất quan trọng trong sự nghiệp mở cõi bờ phương Nam của các chúa Nguyễn. Trước đó hai thế kỷ, năm 1470, vua Lê Thánh Tông dẫn đại binh kinh lý phía Nam và tiến quân đánh đuổi Chiêm Thành đến đèo Hổ Dương, đưa mốc giới phía Nam Đại Việt đến núi Thạch Bi (núi Đá Bia - nay là ranh giới Phú Yên và Khánh Hòa). 183 năm sau, người lĩnh sứ mệnh lịch sử đánh đuổi Chiêm Thành vào đến sông Phan Lung (Phan Rang), lập địa bàn hành chính mới cho hai phủ cực Nam Đại Việt vào năm 1653, đó là phủ Thái Khang, phủ Diên Ninh và lập dinh trấn thủ Thái Khang (dinh Trấn Biên).

Vùng đất mới mà vị tướng Hùng Lộc hầu cùng đội quân giành được và ông là người lập địa bàn hành chính để chính thức hóa đưa vào lãnh thổ Đại Việt ở phương Nam năm 1653 chính là vùng đất Khánh Hòa ngày nay. Vì thế, cộng đồng dân cư các dân tộc ở Khánh Hòa luôn ghi nhớ ân đức của ông, coi ông là vị Thành hoàng bổn xứ. Năm 2002, chuẩn bị kỷ niệm 350 năm (1653-2003) vùng đất Khánh Hòa về với Đại Việt, tỉnh Khánh Hòa cử đoàn đại biểu là các nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa ra Quảng Bình để về Trường Dục (xã Hiền Ninh, huyện Quảng Ninh) tìm hiểu quê hương bản quán và đến viếng mộ của danh tướng Trương Phúc Hùng.

Lời bàn:

Theo sách “Đại Nam chính biên liệt truyện”, từ lúc khởi nghiệp đến khi khôi phục nghiệp đế, các vua, chúa của nhà Nguyễn đã được nhiều dòng họ lớn từ Bắc Trung bộ nói chung và Thanh Hóa nói riêng ra sức phò tá và nhiều người trong các dòng họ này trở thành danh nhân. Đặc biệt, dòng họ Trương Phúc là một “thế gia vọng tộc” ở nước ta vào thế kỷ XVII. Dòng họ này từ Thanh Hóa vào khai khẩn vùng đất Trường Dục, Quảng Bình đã sinh ra các thế hệ hậu duệ xứng tầm nhân kiệt, như: Cha con Trương Phúc Phấn và Trương Phúc Hùng, Trương Phúc Cương, Trương Phúc Thức... Họ là những người mưu lược, gan dạ, dũng cảm và có vai trò rất lớn trong việc giúp nhà Nguyễn chống lại quân Trịnh.

Và từ nội dung của giai thoại trên đã cho hậu thế hiểu rõ hơn về bài học dù ở đâu và thời nào cũng vậy, nếu ai được lòng trăm họ thì người đó sẽ thành công. Nếu các vua, chúa nhà Nguyễn ngày xưa không được sự giúp sức của trăm họ, mà đặc biệt là những danh nhân tài ba của dòng họ Trương Phúc cùng các dòng họ khác thì khó lòng giữ được ngôi báu sau 42 năm, cùng 5 trận chiến vào các năm 1633, 1648, 1660, 1662, 1672 với quân Trịnh. Vâng, đẩy thuyền đi là nước và lật thuyền cũng là nước. Triết lý này xin hậu thế đừng ai quên.

  • Từ khóa
109849

Ý kiến ()

0 / 500 ký tự
Đang tải dữ liệu