Tòa soạn và Bạn đọc 13:55, 25/07/2019 GMT+7

NGUỒN GỐC ĐẤT

Thôn 5 cách trung tâm UBND xã Đường 10 gần 10km, giao thông khó khăn với đường đất đỏ cùng với đường nhựa đã xuống cấp chi chít ổ gà, ổ voi. Những ngôi nhà được xây dựng kiên cố thấp thoáng giữa màu xanh của bạt ngàn cao su xen lẫn điều. Ông Nguyễn Thế Dũng, Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn 5 cho biết: Trước đây, khu vực này rất heo hút, chủ yếu là đồng bào dân tộc bản địa S’tiêng, Mơnông sinh sống. Năm 1996, Lâm trường Đường 10 (sau là Ban quản lý rừng phòng hộ Bom Bo và nay là Ban quản lý rừng phòng hộ Bù Đăng) ký hợp đồng giao khoán trồng rừng theo Chương trình 327 với Công ty TNHH Hùng Vương, TP. Hồ Chí Minh tại 2 tiểu khu 141 và 148.

Thôn 5, xã đường 10 (Bù Đăng) - nơi có 105 hộ dân mỏi mòn chờ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Riêng Tiểu khu 141, sau này cắt một số khoảnh nhập vào Tiểu khu 139. Sau khi Công ty TNHH Hùng Vương phá sản, Công ty xuất nhập khẩu tổng hợp I (26B, đường Lê Quốc Hưng, quận 4, TP. Hồ Chí Minh) tiếp nhận giá trị đầu tư của Công ty Hùng Vương trên diện tích 185,3 ha để trồng xà cừ, cây ăn trái và cà phê trong 30 năm theo Công văn số 517/UB-KSX ngày 16-4-2001 của UBND tỉnh. Tuy nhiên, diện tích 60,8 ha tại 2 tiểu khu 139, 141 thuộc thôn 5, xã Đường 10 bị người dân xâm canh lấn chiếm từ khi thực hiện hợp đồng, phía công ty không thu hồi được. Sau quy hoạch 3 loại rừng giai đoạn 2006-2010, toàn bộ diện tích thuộc 2 tiểu khu 139 và 141 đã được điều chỉnh, tách khỏi đất lâm nghiệp, giao về địa phương quản lý.

Như vậy, toàn bộ diện tích 60,8 ha của 105 hộ dân thôn 5, xã Đường 10 đã đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Quyết định số 08/2017/QĐ-UBND, ngày 9-2-2017 của UBND tỉnh về chính sách đối với quỹ đất nông nghiệp tách ra khỏi lâm phần theo quy hoạch 3 loại rừng.

MỎI MÒN CHỜ SỔ ĐỎ

Hiện nay, 105 hộ dân tại thôn 5, xã Đường 10 đang trực tiếp sản xuất, làm nhà và ổn định cuộc sống trên diện tích đất nói trên. Ông Nguyễn Thế Dũng, Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn 5 cho biết thêm: Các hộ rất muốn được chính quyền tạo điều kiện để làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Qua tiếp xúc với cử tri trước và sau các kỳ họp HĐND, tôi đã nhiều lần ý kiến nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết. Chúng tôi sống trong ngôi nhà được tạo dựng bằng công sức cả đời người, nhưng không được ghi nhận quyền đối với tài sản của mình nên không dám sửa chữa, xây dựng. Mấy năm nay, sâu, bệnh, giá nông sản bấp bênh khiến đời sống người dân khó khăn. Nhiều hộ muốn tiếp cận các nguồn vốn vay để chuyển đổi cơ cấu cây trồng, cải tạo vườn rẫy, phát triển sản xuất nhưng không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên không thể thế chấp vay vốn ngân hàng làm ăn...

Anh Nguyễn Văn Đấu (1982), thuộc hộ nghèo của thôn 5, vợ chồng không có việc làm ổn định, không đất sản xuất, lại nuôi 4 người con ăn học nên cuộc sống rất chật vật. Gia đình anh Đấu đang sống trong căn nhà tình thương do Công ty cao su Phú Riềng xây tặng từ năm 2009. Anh Đấu chia sẻ: Kinh tế gia đình chủ yếu từ công việc phụ hồ của tôi. Nhiều lúc tôi muốn vay vốn ngân hàng mua vài sào rẫy để trồng cây hay nuôi gia súc... nhưng không có sổ đỏ nên không thể thế chấp vay vốn.

Điều đáng nói là dù chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhưng nhiều hộ đã xây dựng nhà ở kiên cố. Một số hộ khác không còn kiên nhẫn nên đã sang nhượng lại nhà cửa hoặc đi tìm vùng đất khác lập nghiệp như hộ ông Vũ Hồng Minh lên Đắk Nông mua rẫy làm ăn từ cuối năm 2017. Hay gia đình ông Nguyễn Ngọc Thái, sinh sống tại địa phương từ năm 2005, do không làm được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên đầu năm 2016 đã sang nhượng lại nhà cho người khác. Hộ ông Lầu Văn Kim có 3 ha rẫy, mấy năm nay điều mất mùa, rớt giá nên đầu năm 2017 đã bán nhà lấy tiền đầu tư vườn rẫy.

“Người dân chúng tôi thắc mắc tại sao chỉ cách thôn 5 một con mương nhỏ, nhưng các hộ dân khác đã được cấp sổ đỏ. Chúng tôi đã rất nhiều lần gửi đơn kiến nghị, phản ánh sự việc lên xã, huyện, rồi tỉnh nhưng đến nay sự việc vẫn “án binh bất động”” - Bí thư Chi bộ thôn 5 Nguyễn Thế Dũng nói.

VƯỚNG Ở HỢP ĐỒNG GIAO NHẬN KHOÁN

Ông Nguyễn Cảnh Thảo, Chủ tịch UBND xã Đường 10 cho biết: Tháng nào cũng có người dân thôn 5 lên UBND xã hỏi thủ tục làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trước mong mỏi của người dân, lãnh đạo xã đã tranh thủ các kênh thông tin như tiếp xúc cử tri, giao ban trực tuyến, các kỳ họp HĐND để chuyển tải tâm tư nguyện vọng người dân đến lãnh đạo cấp trên. Đầu tháng 4 vừa qua, xã đã đo đạc, hoàn thiện 12 bộ hồ sơ trình Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện. Tuy nhiên, hồ sơ đã bị trả về với lý do đất chưa thanh lý hợp đồng với Công ty xuất nhập khẩu tổng hợp I.

Tại Công văn số 1765/SNN-KL ngày 11-12-2018 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về trả lời kiến nghị cử tri thôn 5, xã Đường 10 nêu rõ: Do Công ty xuất nhập khẩu tổng hợp I, chi nhánh TP. Hồ Chí Minh không thực hiện đúng hợp đồng giao nhận khoán nên UBND tỉnh đã có Công văn số 1787/UBND-SX ngày 23-6-2008 yêu cầu Ban quản lý rừng phòng hộ Bom Bo (nay là Ban quản lý rừng phòng hộ Bù Đăng) thanh lý hợp đồng. Tuy nhiên, do phía Công ty xuất nhập khẩu tổng hợp I không phối hợp thực hiện nên sở sẽ tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo UBND huyện Bù Đăng, Ban quản lý rừng phòng hộ Bù Đăng xử lý dứt điểm việc thanh lý hợp đồng giao nhận khoán với công ty này trong quý 1/2019 để làm cơ sở cấp sổ cho các hộ dân. Thế nhưng, vấn đề này đến nay vẫn chưa được giải quyết.

Công ty xuất nhập khẩu tổng hợp I, TP. Hồ Chí Minh không thực hiện đúng như hợp đồng đã ký kết sau gần 20 năm nhưng vì sao đơn vị trực tiếp ký kết không tiến hành đơn phương thanh lý hợp đồng? Đây là câu hỏi rất cần sớm có lời giải đáp.

Xuân Túc