Tòa soạn và Bạn đọc 10:01, 17/09/2016 GMT+7

Anh Nguyễn Văn Lành ở ấp 11 cho biết, 10 năm gắn bó với nghề nuôi ong, chưa năm nào khó khăn như hiện nay. Cách đây 13 năm, qua một nhóm người ở Đắk Lắk mượn vườn cây cao su của gia đình để đánh mật, anh Lành tìm hiểu, học hỏi và quyết định bỏ nghề chụp ảnh, bán 4 sào đất ở Bình Long để đầu tư nuôi ong. Lúc đầu, anh nuôi 30 thùng, rồi lên 50 thùng, tăng dần đến nay là 250 thùng. Thu nhập có lúc trên 50 triệu đồng/tháng, nhất là năm 2014 mật ong được giá, 46 ngàn đồng/kg (1,2 lít) nên nghề nuôi ong lấy mật trúng lớn.

Tuy nhiên, từ cuối năm 2015 đến nay, người nuôi ong liên tiếp lao đao. Giá mật xuống nhanh, 6 tháng cuối năm 2015 giảm còn 32 ngàn đồng/kg và đến nay dao động từ 16-20 ngàn đồng/kg. Không chỉ giá xuống quá thấp, nhà anh Lành và nhiều gia đình khác ong bị chết hàng loạt. Chỉ trong thời gian ngắn, 250 đàn ong của anh Lành đã bị chết. Việc ong thỉnh thoảng chết do xịt thuốc trừ sâu cho cây nhãn là bình thường nhưng từ năm 2013 tình trạng ong chết tăng lên, bất thường nhất là cuối năm 2015, trong vòng 1 tiếng đồng hồ hoặc qua một đêm ong chết cả đàn. Dù di dời đàn sang vùng khác thì ong vẫn chết. Nghi ngờ ong bị nhiễm chất độc, nhiều gia đình đã ngâm thùng xuống nước hoặc tháo gỗ, ngâm thùng vào nước sôi để tẩy độc, khử trùng. 

Anh Lành cho biết thêm: Hằng năm, tôi đều tham dự hội thảo do công ty thu mua mật ong tổ chức. Công ty này có khảo sát và cho biết vườn cao su ở Minh Hưng cho chất lượng mật ong rất tốt. Tuy nhiên, 4 năm trở lại đây, chất lượng mật giảm nên vào mùa đánh mật, không còn nhiều người ở các tỉnh bạn đến nữa. Ấp 11 có gần 10 hộ nuôi ong nhưng đều bị ong chết và giá mật xuống thấp, lỗ vốn nặng nên bỏ nghề gần hết, giờ chỉ còn 3 hộ nuôi cầm cự vì quá đam mê. Hiện tôi đầu tư mới 140 đàn, để tránh ong chết, tôi không nuôi ở nhà mà mang sang các vườn cây ở huyện Lộc Ninh và xã Đồng Nơ (Hớn Quản).

Cùng cảnh ngộ điêu đứng với nghề nuôi ong, anh Lê Thanh Cường ở ấp 10 nói: “Mấy năm trước, gia đình tôi có 200 đàn ong, giá mật xuống thấp từ năm 2015 nên không đủ vốn đầu tư, trong khi chỉ tính riêng một đợt chạy phấn, chạy mật tốn khoảng 20 triệu đồng (đi huyện Bù Đăng hoặc sang tỉnh Đắk Lắk)”. Tuy lỗ vốn nhưng anh vẫn bám nghề vì cho rằng giá có lúc lên, lúc xuống. Điều anh Cường lo lắng hơn cả là ong chết bất thường, từ tết Nguyên đán năm 2015, ong bắt đầu có hiện tượng chết và đến nay thì xóa sổ hoàn toàn 200 đàn ong của gia đình anh.

Anh Cường cho rằng, có nhiều nguyên nhân dẫn đến ong chết nhiều, trong đó có thể do ong ăn phải thuốc trừ sâu, môi trường ô nhiễm; do giá xuống thấp nên người nuôi mất vốn không có tiền đầu tư, chăm sóc dưỡng sức dẫn đến sức đề kháng của ong giảm. Vì yêu nghề và mong giá mật ong sớm tăng trở lại nên anh đã đầu tư mới trên 100 đàn ong. Để giảm chi phí đầu tư mới, hằng ngày gia đình anh nấu sáp ong để đổi cho công ty lấy miếng sáp nền (cứ 1kg sáp ong và cộng thêm 12 ngàn đồng đổi được 1kg miếng sáp nền).

Qua tìm hiểu những người trong nghề nuôi ong, được biết, một trong những nguyên nhân làm giá mật ong xuống thấp là do phía đối tác ở nước ngoài trả về bởi chất lượng mật không đảm bảo. Vì vậy, những người làm ăn chân chính mong người nuôi ong, thương lái hãy lấy chất lượng sản phẩm, uy tín lên hàng đầu, tránh gian lận làm giảm chất lượng mật, khiến tiêu thụ gặp khó khăn và để người nuôi ong sống được với nghề, dần mở rộng quy mô sản xuất, đưa sản phẩm mật vươn ra thị trường thế giới.