Thế giới 13:05, 13/11/2019 GMT+7

BP - Cuối năm 1780, một hạm đội chở hơn 5.000 lính Pháp đến đóng tại đảo Rhode để hỗ trợ đồng minh Hoa Kỳ tại thành phố New York để chiến đấu chống quân Anh xâm lược. Mùa hè năm 1781, lực lượng Pháp - Mỹ hội quân tại phía Bắc New York để di chuyển đến Virginia. Người Anh cho rằng, đó chỉ là hoạt động nghi binh, còn liên quân sẽ bao vây New York nên không tổ chức phòng bị Virginia.

Ngày 28-9-1781, Washington chỉ huy đội hình khoảng 20.000 lính, trong đó có 7.800 lính Pháp phong tỏa thị trấn Yorktown, bên sông York thuộc bang Virginia. Washington chia lính Pháp đóng bên cánh trái, còn phía phải do lính Mỹ đảm trách lập trận địa bao vây Yorktown. Sáng 29-9, Washington cho quân di chuyển đến sát Yorktown thì bị lính Anh dùng pháo, súng bắn vào đội hình. Quân Mỹ đánh trả quyết liệt và cuộc chiến kéo dài cả ngày hôm đó. Sáng 30-9, người Pháp tấn công vào một số đồn trú của quân Anh. Lính Anh phản kích và đẩy lùi nhiều cuộc tấn công của Pháp.

Washington cho đào những chiến hào dài gần 2.000m chạy từ sông York sâu vào thị trấn để tấn công Yorktown. Sáng 7-10, người Anh phát hiện chiến hào nằm trong tầm bắn súng nên tổ chức bắn trả. Tuy nhiên, hỏa lực từ pháo và súng của liên quân đã làm cho sự phản ứng của người Anh nhanh chóng bị sụt giảm. 3 giờ chiều 9-10, Pháp dùng pháo bắn chặn vào các tàu chiến tăng viện của Anh trên sông York. Đến 5 giờ chiều, quân lính Mỹ bắt đầu tấn công vào Yorktown bằng các trận pháo kích. Quân Anh bị thiệt hại khá nặng, nhiều công sự bị phá hủy, số người thương vong liên tục tăng. Tàu chiến của Anh trên sông York bị pháo kích làm hư hại nhiều, tình trạng binh lính đào ngũ đã xuất hiện. Chiều 14-10, người Mỹ bắt đầu khai hỏa các khẩu pháo để chuẩn bị cho một cuộc tấn công bằng bộ binh vào ban đêm. Ngay trong đêm, các đồn số 9 và 10 của Anh sát bờ sông York bị 800 lính Pháp - Mỹ tấn công. Người Anh xông lên đánh giáp lá cà nhưng nhanh chóng bị liên quân bắt sống. Tướng chỉ huy của Anh cho quân vượt qua sông York để thoát ra ngoài nhưng thời tiết bất lợi đã làm cho cuộc sơ tán này bị thất bại. Sáng 17-10, liên quân tiếp tục pháo kích vào Yorktown, quân Anh vẫy cờ trắng đầu hàng.

Các nhà sử học đánh giá, trận chiến Yorktown có ý nghĩa quyết định trong cuộc chiến của nhân dân Mỹ chống lại sự thống trị của thực dân Anh. Chính nhờ thắng lợi từ cuộc chiến này, nước Anh đã chấp nhận ký Hiệp định Paris vào ngày 3-9-1783 với cách mạng Mỹ. Theo hiệp định này, nước Anh công nhận 13 bang thuộc địa cũ của mình sát bờ Đại Tây Dương trở thành quốc gia độc lập, có chủ quyền và tự do. Đây chính là cột mốc quan trọng để hiệp chủng quốc Hoa Kỳ hình thành và phát triển về sau.

T.P (Trích các sự kiện nổi bật trong lịch sử)