Chính trị 09:10, 22/12/2017 GMT+7

BP - Sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, lực lượng vũ trang (LLVT) Bình Phước được thành lập. Tuy còn non trẻ nhưng dưới sự lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện của Đảng, sự nuôi dưỡng, đùm bọc của nhân dân, LLVT tỉnh vừa chiến đấu vừa xây dựng, củng cố và phát triển lực lượng, không ngừng lớn mạnh về mọi mặt. Vượt qua khó khăn, gian khổ, LLVT tỉnh đã đoàn kết, anh dũng, kiên cường bám trụ ngày đêm; lực lượng dân quân tự vệ, du kích đã phối hợp với các lực lượng đánh địch trên tuyến đường 13, đường 14, diệt hàng trăm tên, phá hủy nhiều xe quân sự địch... Các hành lang Hớn Quản, Lộc Ninh, Bà Rá, Đồng Xoài, Bù Đăng mở ra thông suốt, góp phần tích cực vào thắng lợi chung cùng quân và dân cả nước đánh bại thực dân Pháp, buộc Pháp phải ký kết Hiệp định Giơnevơ và công nhận chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của ta.

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Trần Tuệ Hiền tham quan các mô hình học cụ của lực lượng vũ trang tỉnh

Quân và dân Bình Phước chưa được tận hưởng niềm vui chiến thắng bao lâu lại cùng với quân và dân cả nước bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ với quy mô ngày càng ác liệt. Năm 1965, Mỹ - ngụy mở chiến lược “Chiến tranh đặc biệt”, Đảng bộ, LLVT tỉnh và nhân dân mở chiến dịch Phước Long - Đồng Xoài. Đây là chiến dịch lớn nhất của chiến trường B2. Trải qua 64 ngày đêm chiến đấu quyết liệt, ta đã phá tan hàng loạt hệ thống ấp chiến lược, dinh điền của địch, giải phóng trên 5 vạn dân, vùng giải phóng được mở rộng; tiêu diệt gần 4.500 tên địch, trong đó có 73 cố vấn Mỹ, bắn hạ 34 máy bay và phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh của chúng, có 4 tiểu đoàn bộ binh bị diệt (trong đó 1 tiểu đoàn dù thuộc lực lượng tổng trù bị).

Giai đoạn 1966-1967, trên chiến trường Phước Long, địch bắt đầu cuộc phản công mùa khô lần thứ hai, càn quét sâu vào vùng căn cứ kháng chiến ở Đắk Nhau, Bom Bo và khu vực đường 309 đi Bù Gia Mập. Cuộc càn quét mang tên “Phượng hoàng bay”. Tỉnh ủy chủ trương sử dụng bộ đội tập trung tỉnh, du kích xã Đắk Ơ phối hợp với một bộ phận Sư đoàn 7 chủ lực Miền tổ chức tập kích cụm quân địch ở Đắk Ơ. Được sự hỗ trợ của bộ đội chủ lực Miền, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy Bình Long, Phước Long, quân dân địa phương liên tục tác chiến và phục vụ tác chiến, hình thành sự phối hợp nhịp nhàng 3 thứ quân. Kết thúc chiến dịch, 3 thứ quân đã tác chiến 60 trận, loại khỏi vòng chiến đấu 5.420 tên địch (có 3.000 lính Mỹ), phá hủy 103 xe cơ giới, 63 khẩu pháo, 4 kho đạn và xăng dầu, tiêu diệt 1 chi khu, bắt sống 617 tên ngụy, thu 172 súng. Quân dân Lộc Ninh - Bù Đốp góp phần xứng đáng vào chiến công này. Ngày 7-11-1967, Bộ chỉ huy Miền gửi thư biểu dương, khen ngợi quân dân mặt trận Lộc Ninh.

Tháng 6-1968, các đơn vị vũ trang đồng loạt pháo kích các chốt địch ở thị xã, dinh tỉnh trưởng, ty cảnh sát, Sân bay Phước Bình, gây cho địch nhiều thiệt hại. Trong lúc đó, Tiểu đoàn 168 đánh chiếm thị xã Phước Bình và trụ lại đánh địch phản kích, bắn cháy 1 máy bay Dacota. Trong khi đó, LLVT các K tích cực tổ chức đánh lẻ, rộng khắp. Đơn vị C290 của K29 vừa thành lập đã bước vào pháo kích chi khu Đức Phong, tiến công phá 5 ấp chiến lược thuộc khu ấp chiến lược Vĩnh Thiện. Tính chung đến tháng 8-1968, quân dân Bù Đăng tác chiến 46 trận lớn nhỏ, diệt và làm bị thương 157 tên địch, thu nhiều vũ khí trang bị, phương tiện hiện đại. Những tháng cuối năm 1968, lực LLVT Bình Long, Phước Long đã liên tục chống càn, diệt và đánh thiệt hại nặng 9 tiểu đoàn, 8 đại đội ngụy, 3 tiểu đoàn, 3 đại đội Mỹ, 1 đại đội Úc; diệt 106 xe tăng, xe thiết giáp; bắn rơi và làm hỏng 16 máy bay.

Thực hiện Chỉ thị số 01/CT-72 của Thường vụ Trung ương Cục lần thứ 11, ngày 13-2-1972, ta mở Chiến dịch Nguyễn Huệ trên chiến trường miền Đông Nam bộ. Hướng chủ yếu của chiến dịch là đường 13 - Lộc Ninh, Bình Long. Đúng 5 giờ 30 phút ngày 5-4-1972, quân và dân Bình Phước cùng với các đơn vị chủ lực đồng loạt nổ súng, đánh chiếm các mục tiêu nhỏ lẻ của địch ở ngoại vi thị xã, bảo vệ hành lang và lần lượt thọc sâu tiến công vào nội thị, tiêu diệt và bắt sống hàng trăm tên địch. Ngày 7-4-1972, Lộc Ninh hoàn toàn giải phóng.

Ở Bình Long, Tiểu đoàn 368, các đại đội 70, 75 và đại đội đặc công của Bình Long nổ súng tiến công bốt Phú Miêng, Phú Lạc, phối hợp Trung đoàn 1 Sư đoàn 5, Trung đoàn 14 Sư đoàn 7 đánh chiếm Núi Gió, điểm cao 169, đánh thiệt hại nặng tiểu đoàn dù, buộc địch phải lui về An Lộc để phòng thủ. Ngày 13-4-1972, ta bắt đầu tiến công thị xã Bình Long. Trong suốt 32 ngày đêm chiến đấu, pháo, đạn, bom, kể cả bom B52 cày nát mặt đất. Ngày 15-5-1972, địch tăng thêm quân mở đợt phản kích. Để tránh tổn thất, ta rút khỏi thị xã An Lộc, lập điểm chốt chặn ở Tàu Ô, Tân Khai đánh địch càn quét giải tỏa đường 13.

Sáng 1-1-1975, ta bắt đầu nổ súng tiến công vào thị xã Phước Long, tiêu diệt từng mục tiêu của địch. Cuộc chiến diễn ra quyết liệt đến trưa 6-1-1975,  lá cờ chiến thắng tung bay trên nóc dinh Tỉnh trưởng Phước Long. Phước Long hoàn toàn giải phóng. Ta đã diệt và bắt sống toàn bộ ngụy quân, ngụy quyền ở Phước Long, thu 5.000 súng, 10.000 đạn đại bác và nhiều phương tiện chiến tranh, bắn rơi 5 máy bay, giải phóng trên 50.000 dân.

Trước diễn biến mới trên chiến trường, ngày 20-3-1975, theo chỉ đạo của Bộ chỉ huy Miền, LLVT Bình Phước hành quân bao vây Bình Long để lực lượng Bình Long xuống bao vây Chơn Thành. 8 giờ tối 23-3-1975, Bình Long được giải phóng. Ta tiếp tục tổ chức lực lượng, bao vây phía nam, nghi binh để cầm chân địch.

Lực lượng quân và dân địa phương phối hợp với lực lượng Quân đoàn 4 đánh Chơn Thành. Lực lượng địch ở đây khá mạnh. Trước tiên, ta đánh vào các chòi bảo an ở ấp Chơn Thành 2, Ngọc Lầu, sau đó tiến vào phía bắc chi khu. Ở phía đông, ta bắn kìm chân lực lượng biệt động quân đóng ở vườn cao su ngã tư Chơn Thành. Các cánh quân của ta tiến công mãnh liệt, song hỏa lực của địch mạnh, lực lượng bố phòng dày đặc, địch đã phản kích dữ dội. Pháo từ chi khu, từ tòa hành chính liên tiếp bắn vào đội hình ta, gây nhiều tổn thất.

Mặc dù nhiều chiến sĩ hy sinh nhưng lực lượng của ta đã nhanh chóng tìm cách khắc phục những bất lợi về địa hình ở phía tây, tiêu diệt trận địa pháo của liên đoàn biệt động quân bên cạnh tòa hành chính. Sau đó, phối hợp cánh quân phía tây từ Nha Bích lên, phá cổng chi khu, mở hướng thọc sâu đánh vào trung tâm chỉ huy. Ngày 31-3-1975, ta tiếp tục tăng cường lực lượng mở đợt tấn công vào chi khu Chơn Thành. Đến sáng 2-4-1975, địch tháo chạy, buổi chiều Chơn Thành được giải phóng, cũng là ngày giải phóng toàn tỉnh Bình Phước.

Những trận đánh, địa danh, tên đất, tên làng như: Làng 2, Làng 5, Làng 10, Tà Thiết (Lộc Ninh); Bom Bo (Bù Đăng); Tàu Ô - Xóm Ruộng (Hớn Quản), đường 13; chiến thắng Đồng Xoài rực lửa chiến công; Lộc Ninh là thủ phủ của Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam; Phước Long là tỉnh lỵ đầu tiên được giải phóng... cùng các đơn vị như Tiểu đoàn 1 Phú Lợi, Tiểu đoàn 368 Bình Long, Đại đội 31, Đại đội 70, Đại đội 290, Đại đội đặc công, Đại đội 568 anh hùng... đã được ghi vào lịch sử như những dấu ấn không bao giờ phai, tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của quân - dân Bình Phước.

>> Bộ CHQS tỉnh nâng cao chất lượng huấn luyện

Quang Thạch