Thế giới 09:47, 07/04/2016 GMT+7

Chiến tranh thế giới lần thứ nhất nổ ra, ông trở về Pháp để chống lại người Đức. Tháng 10-1914, ông được lệnh chỉ huy chiến dịch Meteren và đây cũng là chiến dịch mang lại sự thành công đầu tiên trên con đường binh nghiệp của Montgomery. Sau chiến dịch Somme năm 1915, vai trò của Montgomery trên chiến trường châu Âu trong đại chiến thế giới lần thứ nhất ngày càng quan trọng. Kết thúc chiến tranh, ông được phong hàm trung tá lục quân và nổi tiếng khắp chiến trường về tài tham mưu và chỉ huy mặt trận. Sau chiến tranh, Montgomery rời quân ngũ và đến Ireland, Palestine làm giáo viên. Chiến tranh thế giới lần hai nổ ra, Montgomery tái ngũ với hàm thiếu tướng. Cuối tháng 10-1939, Montgomery chỉ huy một sư đoàn quân Anh đổ bộ lên đất Pháp chi viện cho đồng minh. Trước sức tấn công như vũ bão của phát xít Đức, một số phòng tuyến của quân đồng minh bị phá vỡ. Riêng các cứ điểm do Montgomery chỉ huy lại bảo vệ vững chắc phòng tuyến. Ông còn đẩy lui người Đức tại vùng Rowen và Donkelker, bảo vệ an toàn cuộc rút lui của khối đồng minh ra khỏi đất Pháp.

Trở lại nước Anh, ông được phong hàm trung tướng và chỉ huy tập đoàn quân số 8 tại Ai Cập. Trước khi ông đến, tập đoàn quân này bị thống chế Đức Rommel đánh gần như tan tác nên sức chiến đấu và tinh thần binh sĩ sa sút thảm hại. Khi Rommel đến, ông yêu cầu bổ sung quân, trang bị, xe tăng và đại pháo. Để vực dậy tinh thần chiến đấu, Montgomery kiểm điểm các sĩ quan chỉ huy, tổ chức huấn thị binh sĩ, thị sát tình hình mặt trận... Tháng 8-1942, quân Đức bắt đầu tấn công vào quân Anh, Montgomery chia quân đối phó. Sau vài trận đánh thăm dò, Montgomery cho toàn quân đồng loạt tấn công trở lại buộc thống chế Rommel phải dừng cuộc tiến. Toàn bộ quân Đức ở Ai Cập nhanh chóng bị Montgomery tiêu diệt hoàn toàn. Nhân cơ hội này, ông cho quân tấn công khắp mặt trận Bắc Phi. Đến tháng 5-1943, phát xít Đức rút chạy khỏi Bắc Phi và biển Địa Trung Hải. Nhờ chiến thắng của Montgomery đã tạo điều kiện cho quân đồng minh đổ bộ vào đảo Sicile, giải phóng nước Ý. Ngay lúc đó, quân đồng minh lên kế hoạch đổ bộ vào vùng biển phía Bắc châu Âu. Montgomery được chọn làm người chỉ huy hơn 1 triệu liên quân Anh - Mỹ thực hiện chiến dịch này. Montgomery chọn bãi biển Normandie, miền Bắc nước Pháp làm điểm đột phá. Tuy nhiên, do bất đồng quan điểm với viên Tư lệnh người Mỹ nên ông rút lui khỏi vị trí chỉ huy vũ trang mặt đất. Một thời gian khá dài, các ý kiến của Montgomery đều bị mọi người nghi ngờ về động cơ của ông. Đến khi ông giải phóng Hà Lan, Đan Mạch, miền Bắc Đức thì mọi người mới thấy bản chất vấn đề là do thông tin tình báo sai lệch, còn phương châm quân sự của ông là hoàn toàn sáng suốt. Sau chiến tranh, Montgomery ở lại Đức chỉ huy quân Anh đồn trú tại đây. Năm 1955, ông là chỉ huy tối cao của quân đội khối NATO cho đến năm 1958 mới nghỉ hưu. Cuối tháng 3-1976, Montgomery mất tại nhà riêng, thọ 89 tuổi...

Lịch sử quân sự thế giới đánh giá, Montgomery là người đầu tiên chiến thắng người Đức tại Ai Cập, giúp cho quân đồng minh có thêm sức mạnh tinh thần đối phó với chủ nghĩa phát xít ở châu Âu. Phần lớn các chiến dịch do ông chỉ huy và những chiến thắng đều mang tính quyết định tới cục diện chiến tranh hơn là cục diện chiến trường. Ông được các nhà nghiên cứu quân sự thế giới đánh giá là vị tướng có tiếng nói quyết định đến vận mệnh nước Anh trong đại chiến thế giới lần thứ hai và tầm ảnh hưởng của ông đã lan tỏa mạnh đến cục diện chính trị của thế giới đương thời.

Tấn Phong